အေမရိကန္လူဦးေရ သံုးပံုတစ္ပံုက ေသြးတိုးေနတယ္လို႔ လတ္တေလာ ေလ့လာမႈအရ သိရပါတယ္။
ေသြးတိုးတာက ႏွလံုးေရာဂါထတာ (Heart Attack) နဲ႔ ေလျဖတ္တာတို႔ ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ အဓိက အခ်က္ပါ။ ဒါေပမဲ့ အေမရိကန္လူမ်ဳိး ၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္းက ေသြးတိုးေနမွန္းေတာင္ မသိၾကပါဘူး။ ေသြးဖိအား ေကာင္းမြန္ေန ေစဖို႔ ထိန္းသိမ္းႏိုင္တဲ့ အေရးႀကီးအခ်က္ေတြကို ေလ့လာသင့္ပါတယ္။
(၁) လက္ေမာင္း တစ္ဖက္တည္းကို တိုင္းျခင္းျဖင့္ အဆင္မေျပႏိုင္
လက္ေမာင္း တစ္ဖက္တည္းမွာပဲ ေသြးေပါင္ခ်ိန္တိုင္းေလ့ ရွိၾကပါတယ္။ ဖရာမင္ဟမ္ ႏွလံုးေလ့လာမႈအရ လက္ေမာင္းႏွစ္ဖက္စလံုးကို ေသြးဖိအားအမွတ္ တိုင္းတာက လူနာမွာ ႏွလံုးေရာဂါ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ ျမင့္မားေနသလား ဆိုတာ ဆန္းစစ္ႏိုင္ဖို႔ ပိုမို ေကာင္းမြန္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ လူနာ ၃၄၀၀ ဦး နီးပါးကို ၁၃ ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာ ေလ့လာခဲ့တဲ့ ဆန္းစစ္ခ်က္ေတြအရ လူ ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ လက္ေမာင္းတစ္ဖက္တည္း တိုင္းတဲ့အခါ အေပၚ ေသြးဖိအား ပိုမ်ားေနတာကို ျပသခဲ့ပါတယ္။ လက္ေမာင္းႏွစ္ဖက္ တိုင္းတဲ့ ျခားနားခ်က္က ၁၀ မွတ္နဲ႔ အထက္ျဖစ္ေနရင္ ႏွလံုးေရာဂါထတာ၊ ေလျဖတ္တာနဲ႔ တျခားေသြးေၾကာေရာဂါ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ ၃၈ ရာခိုင္ႏႈန္း ပိုမ်ားေနတာကို ေတြ႕ရွိခဲ့ရပါတယ္။ ဒီလို မတူညီမႈဟာ အဓိက ေသြးလႊတ္ေၾကာေတြထဲမွာ ေသြးခဲရွိတာကို ျပသတာ ျဖစ္ေကာင္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
(၂) သင့္ေသြးေပါင္က သင္ထင္ထားသည္ထက္ ပိုေလ်ာ့က်ေနႏိုင္
ဆရာဝန္တိုင္းတာထက္ သူနာျပဳဆရာမက ေသြးေပါင္တိုင္းတဲ့အခါ အေပၚ ေသြးဖိအားက ပ်မ္းမွ်အားျဖင့္ ခုနစ္မွတ္ေလာက္ ပိုေလ်ာ့နည္းတတ္တယ္လို႔ အိပ္ဇီတာတကၠသိုလ္ ေလ့လာမႈအရ သိရပါတယ္။ ဆရာဝန္ တိုင္းတဲ့အခါ ေသြးေပါင္ အနည္းငယ္ ျမင့္တက္တဲ့ အေျခအေနကို White Coat Hypertension လို႔ ေခၚပါတယ္။
(၃) အိမ္တြင္ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ျခင္းက တိက်မႈ မရွိႏိုင္
ေသြးေပါင္ခ်ိန္တဲ့အခါ ဆရာဝန္ဆီက အေျဖနဲ႔ အိမ္က အေျဖဟာ သိသိသာသာ ျခားနားေနတတ္တယ္လို႔ အေမရိကန္ ေက်ာက္ကပ္အစည္းအေဝးမွာ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ ဆရာဝန္က သင့္ကို အိမ္မွာ ေသြးေပါင္မွန္မွန္တိုင္းဖို႔ သတိေပးတယ္ ဆိုရင္ သင့္ေသြးေပါင္ခ်ိန္စက္ကို ဆရာဝန္ထံ ယူသြားၿပီး ဒီစက္ရဲ႕ ဘယ္ကိန္းဂဏန္းက ေသြးေပါင္မွန္တယ္ ဆိုတာမ်ဳိး အတည္ျပဳထားသင့္ပါတယ္။
(၄) ကိုယ္အေလးခ်ိန္ အနည္းငယ္ ျမင့္တက္ျခင္းျဖင့္ ေသြးတိုးေစႏိုင္
ခႏၶာကိုယ္ အေလးခ်ိန္ရဲ႕ ငါးရာခိုင္ႏႈန္းမွ် ျမင့္တက္တဲ့ လူေတြဟာ ပ်မ္းမွ်အားျဖင့္ အေပၚေသြးဖိအား 4mmHg ေလာက္ ျမင့္တက္ေနတယ္လို႔ Mayo Clinic ေလ့လာမႈအရ သိရပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ဗိုက္ပူတဲ့သူေတြဟာ ေသြးဖိအား သိသိသာသာ ျမင့္တက္မႈ ရွိပါတယ္။
(၅) ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္ျခင္းျဖင့္ ေသြးလႊတ္ေၾကာမ်ားကို ေပ်ာ့ေပ်ာင္း က်န္းမာေစႏိုင္
အမ်ဳိးသား ၁၄၀၀၀ နီးပါးကို လတ္တေလာ ေလ့လာမႈတစ္ရပ္အရ အထိုင္မ်ားတဲ့ သူေတြဟာ အသက္ ၄၀ အရြယ္မွာ ေသြးတိုးတဲ့ အေစာပိုင္း လကၡဏာေတြကို ေတြ႕ရၿပီး ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္သူေတြကေတာ့ ေသြးတိုးတဲ့ အရိပ္အေယာင္ မရွိဘူးလို႔ သိရပါတယ္။ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္တာေၾကာင့္ ေသြးလွည့္ပတ္ စီးဆင္းမႈကို ေကာင္းမြန္ေစၿပီး ခႏၶာကိုယ္က ေခၽြးထြက္မ်ားကာ ဆိုဒီယမ္ ဆံုး႐ႈံးတဲ့အတြက္ ေသြးဖိအားကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္တာ ျဖစ္ပါတယ္။
(၆) အက်ဴိးျပဳ ဘက္တီးရီးယား စားျခင္းျဖင့္ ေသြးတိုးက်ေစႏိုင္
ၾသစေၾတးလ်ရဲ႕ ေလ့လာမႈ ကိုးခုအရ အက်ဳိးျပဳ ဘက္တီးရီးယားပါတဲ့ ျဖည့္စြက္ေဆးေတြကို မွီဝဲသူေတြဟာ မမွီဝဲသူေတြထက္ အေပၚေသြးဖိအား ပ်မ္းမွ်အားျဖင့္ 3.56 mmHgနဲ႔ ေအာက္ေသြးဖိအား 2.38 mmHg ေလ်ာ့က်မႈ ရွိေၾကာင္း ေတြ႕ရွိခဲ့ရပါတယ္။ ဒီရလဒ္ကို အက်ဳိးျပဳ ဘက္တီးရီးယား ရွစ္ပတ္နဲ႔အထက္ မွီဝဲသူေတြမွာ ေတြ႕ရွိခဲ့ရတာပါ။ အက်ဳိးျပဳ ဘက္တီးရီးယားေတြက ေသြးတြင္း ကိုလက္စထေရာအဆင့္ ထိန္းခ်ဳပ္ေပးတာ၊ ေသြးတြင္း ဂလူးကို႔စ္ဓာတ္ ေလ်ာ့က်ေစတာနဲ႔ ေဟာ္မုန္းစနစ္ကို ဟန္ခ်က္ညီေစတာ စတဲ့ အခ်က္ေတြ ရွိတာေၾကာင့္ က်န္းမာေရးကို ေကာင္းမြန္ေစတာ ျဖစ္ပါတယ္။
(၇) ဆရာဝန္ႏွင့္ မၾကာခဏ ျပသျခင္းျဖင့္ ေသြးတိုး ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္
တစ္ႏွစ္မွာ အနည္းဆံုး ႏွစ္ႀကိမ္ခန္႔ ဆရာဝန္နဲ႔ ျပသေလ့ရွိတဲ့ လူနာေတြဟာ တစ္ႀကိမ္နဲ႔ ေအာက္သာ ျပသသူေတြထက္ ေသြးဖိအား ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္စြမ္း သံုးဆေက်ာ္ ပိုမ်ားတယ္လို႔ လူ ၃၇၀၀၀ ဦးကို ေလ့လာခဲ့တဲ့ ေလ့လာမႈအသစ္အရ သိရပါတယ္။
Source:ဇြန္(Yatanarpon)
