ႏွာေခါင္းေသြးယိုျခင္း (Nosebleeds) ကို ကာကြယ္ျခင္း ၊ ကုသျခင္း နည္းလမ္းမ်ား
ႏွာေခါင္းေသြးယိုျခင္းသည္ ေၾကာက္စရာ ေကာင္းသည္ဟု ထင္ျမင္ရေသာ္လည္း မ်ားေသာအားျဖင့္ ျပႆနာ ႀကီးႀကီးမားမား မရွိဘဲ အိမ္တြင္သာ ကုသႏိုင္ၾကသည္။
ႏွာေခါင္းေသြးယိုျခင္းသည္ ႏွာေခါင္းေပါက္ တစ္ဖက္ထဲမွ ျဖစ္ႏုိင္သလို ႏွစ္ဖက္လံုးမွ ယိုျခင္းလည္း ျဖစ္ႏုိင္ၿပီး ေသြးအနည္းအမ်ား၊ အခ်ိန္ ၾကာရွည္မႈ အတုိအရွည္ စသျဖင့္ ကြာျခားတတ္ၾကသည္။
ျဖစ္ပြားရေသာ အေၾကာင္းရင္းမ်ား
ႏွာေခါင္း၏ အတြင္းဖက္ပိုင္းတြင္ ႏူးညံ့ေသးငယ္လွေသာ ေသြးေၾကာမ်ား တည္ရွိၿပီး အနည္းငယ္ ထိခုိက္ရံုမွ်ျဖင့္ ေသြးအလြယ္တကူ ထြက္ႏုိင္သည္။
ႏွာေခါင္းေသြးယိုျခင္း ျဖစ္ေစသည့္ အေၾကာင္းမ်ားတြင္ ႏွာေခါင္း အေရွ႕ပုိင္းမွ ေသြးယိုျခင္း (Anterior nosebleeds) ႏွင့္ ႏွာေခါင္း အေနာက္ပုိင္းမွလာေသာ ေသြးယိုစီးျခင္း (Posterior nosebleeds) ဟူ၍ ႏွစ္မ်ဳိး ခြဲျခားထားသည္။
ႏွာေခါင္း အေရွ႕ပုိင္းမွ ေသြးယိုျခင္း (Anterior nosebleeds)
- ႏွာေခါင္းႏႈိက္ျခင္း ၊ ႏွာရည္ျပင္းထန္စြာ ညႇစ္ထုတ္ျခင္း ၊ ႏွာေခါင္းကို အေသးစားထိခုိက္မႈ ျဖစ္ျခင္း။
- အေအးမိဖ်ားနာ၊ တုပ္ေကြး ျဖစ္စဥ္ ႏွာပိတ္ျခင္း ၊ ပတ္ဝန္းက်င္ စိုထိုင္းဆနည္း၍ ႏွာေခါင္းအတြင္း ေျခာက္ေသြ႕ေနျခင္း ၊ ထိပ္ကပ္နာ ျဖစ္ျခင္း ၊ ဓါတ္မတည့္ေရာဂါ (Allergies) ျဖစ္ျခင္း ။
ႏွာေခါင္း အေနာက္ပုိင္းမွလာေသာ ေသြးယိုစီးျခင္း (Posterior nosebleeds)
- ဦးေခါင္းကို အရွိန္တစ္ခုျဖင့္ ထိခုိက္မိျခင္း ၊ ႏွာေခါင္းရိုး က်ဳိးျခင္း ၊ မၾကာေသးမွီက ႏွာေခါင္း ခြဲစိတ္ထားရျခင္း။
- ေသြးေၾကာမ်ား မာေတာင့္လာျခင္း (atherosclerosis) ၊ Aspirin, Warfarin, Heparin စသည့္ ေဆးဝါးမ်ား ေသာက္သံုးေနရျခင္း ၊ ႏွာေခါင္းအတြင္း အက်ိတ္တည္ျခင္း။
- Haemophilia, Von Willebrand အစရွိသည့္ ေသြးေရာဂါရွိျခင္း ၊ Leukaemia ေသြးကင္ဆာျဖစ္ျခင္း။
ႏွာေခါင္းေသြးယိုစီးမႈ ရပ္တန္႔သြားေစရန္ ကုသျခင္း
- ထိုင္ေနပါ။ ႏွာေခါင္းဝ အေပၚဖက္ခပ္ေပ်ာ့ေပ်ာ့ေနရာကို လက္ျဖင့္ ၁၀ မိနစ္ခန္႔ ညႇစ္ပိတ္ထားပါ။
- ေရွ႕ဖက္သို႔ ခပ္ကုိင္းကုိင္းေနပါ။ အသက္ကုိ ပါးစပ္ျဖင့္ ရွဴပါ။ ဤနည္းအားျဖင့္ ယိုစီးေသာ ေသြးမ်ားကို ႏွာေခါင္းအျပင္ထြက္ေစ၍ လည္ေခ်ာင္းထဲ စီးဝင္ျခင္းမွ ကာကြယ္ႏုိင္မည္ျဖစ္သည္။
- ေရခဲကို အဝတ္တစ္ခုျဖင့္ ပတ္၍လည္း ႏွာေခါင္းကို ကပ္ေပးႏုိင္သည္။
- လွဲအိပ္ျခင္းထက္ ခပ္မတ္မတ္ေနျခင္းက ႏွာေခါင္းအတြင္းမွ ေသြးေၾကာအတြင္း ေသြးဖိအားကို နည္းေစသျဖင့္ ေသြးတိတ္ေစရန္ ပိုသင့္ေတာ္ပါသည္။
ႏွာေခါင္းေသြးယိုျခင္းကုိ ကာကြယ္ႏုိင္ေသာ နည္းလမ္းမ်ား
- ႏွာေခါင္းႏိႈက္ျခင္းကို တတ္ႏိုင္သမွ်ေရွာင္ၾကဥ္ပါ။ လက္သည္းတိုတုိညႇပ္ထားပါ။
- ႏွာညႇစ္လွ်င္ ျပင္းထန္စြာ မညႇစ္ပါႏွင့္။
- ပတ္ဝန္းက်င္ ေျခာက္ေသြ႕လြန္းေနလွ်င္ ႏွာေခါင္းအတြင္း စုိထိုင္းဆ မနည္းလြန္းေအာင္ ေရမ်ားမ်ားေသာက္ပါ။
- ဦးေခါင္း ထိခိုက္မိႏိုင္လွ်င္ ကာကြယ္ရန္ ဦးထုပ္ေဆာင္းပါ။
ဆရာဝန္ႏွင့္ သြားေရာက္ျပသသင့္ေသာ အခ်က္မ်ား
- Warfarin ကဲ့သို႔ ေသြးက်ဲေဆး ေသာက္သံုးေနရသူမ်ား၊ Haemophilia ေရာဂါ ရွိသူမ်ားအေနျဖင့္ ႏွာေခါင္းေသြးယိုစီးမႈ အလြယ္တကူ မရပ္တန္႔လွ်င္။
- ေသြးအားနည္းျခင္း၏ လကၡဏာမ်ားျဖစ္ေသာ ရင္တုန္ျခင္း၊ ေမာပန္းလြယ္ျခင္း၊ ျဖဴေဖ်ာ့ေနျခင္း စသည္တုိ႔ ရွိေနလွ်င္။
- အသက္ ၂ ႏွစ္ေအာက္ ကေလးမ်ား တြင္ ျဖစ္ပြားလွ်င္။
- မၾကာခဏ ေသြးယိုစီးမႈ ျဖစ္ပြားလွ်င္။
Source: healthcare.com.mm