မိုးရာသီစတာ နဲ႔ တုပ္ေကြးဆိုတာက နားထဲမွာ မရိုးေအာင္ၾကားေနရတဲ့ ၾကားက ဆင္တုပ္ေကြးက စျပီး။
မိုးေလ နဲနဲရြာတာနဲ႔ ျခင္ေတြက ပြဲၾကမ္းျပီး။ အခုတေလာအျဖစ္မ်ားေနတဲ့ တုပ္ေကြးမွာ H1N1 ျပီးေတာ့ ဆင္တုပ္ေကြး ( Chikungunya ) ပါ။ ဆင္တုပ္ေကြး နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သိထားသင့္တဲ့ အခ်က္မ်ားကို ေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။
ဆင္တုပ္ေကြးဟာဆိုရင္ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ႏွင့္ ဆင္တူတဲ့ ေရာဂါ တစ္မ်ိဳးျဖစ္ျပီး လူလူခ်င္းကူးတဲ့ ေရာဂါ မဟုတ္ေပမယ့္ ျခင္ကေနတဆင့္ ကူးစက္တဲ့ ေရာဂါတစ္မ်ိဳးလည္းျဖစ္ပါတယ္။ (ဥပမာ - တုပ္ေကြးရွိတဲ့လူကို ကိုက္ထားတဲ့ျခင္ မွ ေနာက္တစ္ဦးကို ကိုက္ရာမွ ကူးစက္ျခင္း ၊ ျခင္ကိုက္တိုင္း မျဖစ္ႏိုင္ပါ ) ။
ဆင္တုပ္ေကြးဟာဆိုရင္ ဗိုင္းရပ္စ္ တစ္မ်ိဳးျဖစ္ျပီး ကူးစက္ခံရျပီဆိုရင္ လကၡဏာအေနျဖင့္ ၃ ရက္ မွ ၇ ရက္အတြင္း ျပတတ္ပါတယ္။ ဆင္တုပ္ေကြးျဖစ္ျပီးဆိုရင္ အျဖစ္မ်ားတဲ့ လကၡဏာကေတာ့ ကိုယ္ပူျခင္း ႏွင့္ နာက်င္ကိုက္ခဲျခင္း အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ တျခားေသာ လကၡဏာမ်ားကေတာ့ ေခါင္းကိုက္ျခင္း ၊ ၾကြက္သားမ်ား နာက်င္ကိုက္ခဲျခင္း ၊ အဆစ္အျမစ္မ်ား နာျခင္း ၊ ေရာင္ျခင္း ၊ အဖုအပိမ့္မ်ားထြက္ျခင္း ႏွင့္ အနီအကြက္မ်ားထြက္ျခင္းတို႔ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
ဆင္တုပ္ေကြးျဖစ္တဲ့ လူနာေတြ အမ်ားစုမွာ ၾကြက္သား ႏွင့္ အရိုးမ်ား နာက်င္ျခင္း ၊ ကိုက္ခဲျခင္း တို႔ တစ္ပတ္အတြင္း သက္သာေပ်ာက္ကင္းျပီး ၊ တစ္ခ်ိဳ႕ေသာ လူနာေတြမွာ လအေတာ္တန္ၾကာ နာက်င္ ၊ ကိုက္ခဲျခင္းကို ခံစားရတတ္ပါတယ္။
ဆင္တုပ္ေကြးေၾကာင့္ ေသဆံုးႏိုင္ျခင္း အျဖစ္နည္းေပမယ့္ ေရာဂါလကၡဏာ ဆိုးဆိုးရြာရြာျဖစ္လာလ်ွင္ နာက်င္ ၊ ကိုက္ခဲျခင္း မွတဆင့္ ခႏၶာကိုယ္ အားနည္းလာျခင္း ႏွင့္ မသန္စြမ္းျခင္းကို ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ ဆင္တုပ္ေကြးဗိုင္းရပ္စ္ ျဖစ္လာခဲ့ရင္ သူ႔အခ်ိန္အတိုင္းအတာတစ္ခုအတြင္း သက္သာေပ်ာက္ကင္းသြားတတ္ၿပီး ေနာက္ဆက္တြဲျပႆနာဆိုးဆိုးေတြ ျဖစ္ခဲပါတယ္။
ဆင္တုပ္ေကြးက ဗိုင္းရပ္စ္ ေရာဂါပိုးျဖစ္တာေၾကာင့္ ပဋိဇီဝေဆးေတြေသာက္လို႔ အဆင္မေျပႏိုင္ပါဘူး။ ကာကြယ္ေဆးမရွိသလို ဆင္တုပ္ေကြးဗိုင္းရပ္စ္ ကာကြယ္ေဆးေတြ နဲ႔ လည္းမကာကြယ္နိိုင္ပါဘူး။ အဖ်ား က ၃ ရက္မွ ၁၀ ရက္အထိၾကာျမင့္ႏိုင္ျပီး လိုအပ္တဲ့ ကုသမႈခံယူလို႔ ျပည့္ျပည့္ဝဝ အနားယူတာလိုမ်ိဳး ဂရုစိုက္ဖို႔လိုပါမယ္။ ေရမ်ားမ်ားေသာက္ဖို႔လည္း အေရးၾကီးပါတယ္။
ဆင္တုပ္ေကြးဗိုင္းရပ္စ္ဟာဆိုရင္ ေမြးကင္းစကေလးငယ္ ၊ အသက္ ၆၅ အထက္ရွိေသာသူ ၊ ေဆးဝါးကုသမႈ ခံယူေနတဲ့ ဆီးခ်ိဳ ၊ ေသြးတိုး ႏွင့္ ႏွလံုးေရာဂါ ရွင္ အစရွိတဲ့ လူေတြမွာ ကူးစက္ ေရာဂါ အျဖစ္လြယ္ႏိုင္ပါတယ္။
ဆင္တုပ္ေကြးဟာဆိုရင္ dengue ႏွင့္ Zika လို႔ ဆိုတဲ့ ျခင္ေတြကေနတဆင့္ အသြင္ေျပာင္း ျဖစ္လာတဲ့ ျခင္ မွ ကိုက္လိုက္တဲ့ အခါ ဆင္တုပ္ေကြးဆိုျပီး စတင္ျဖစ္ေပၚလာတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
Dengue ျခင္ အေၾကာင္း ေလ့လာခ်င္တယ္ဆိုရင္ေတာ့
Zika ျခင္ အေၾကာင္း ေလ့လာခ်င္တယ္ဆိုရင္ေတာ့
Written By Aung Win (Health Products Directory)
