ေသြးေၾကာႀကီးမ်ားေယာင္ျခင္း ဆိုသည္မွာ ဦးေခါင္းမွေသြးလႊတ္ေၾကာႀကီးမ်ား၊အထူးသျဖင့္နားထင္ရွိေသြးလႊတ္ေၾကာႀကီးမ်ားေယာင္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
လကၡဏာမ်ားကေတာ့ အျဖစ္မ်ားဆုံး ေရာဂါလကၡဏာမွာ ေခါင္းကိုက္ျခင္းျပီး မ်ားေသာအားျဖင့္ ေခါင္းႏွစ္ျခမ္းစလုံးျဖစ္တတ္ပါတယ္။
အျခားျဖစ္ႏိုင္တဲ့ ေရာဂါ လကၡဏာမ်ားကေတာ့ အျမင္ေဝဝါးလာျခင္း(မ်က္စိတစ္ဖက္တည္းျဖစ္ေလ့ရွိၿပီး ေရာဂါဆိုးလာပါက ၂ဖက္လုံးျဖစ္လာနိုင္သည္) ၊ ႐ုတ္တရက္အျမင္ကြယ္သြားျခင္း ၊ ဦးေရျပားနာက်င္ျခင္း(အထူးသျဖင့္ ေခါင္းၿဖီးခ်ိန္တြင္) ၊ ေမးရိုးကိုက္ျခင္း ၊ ကိုယ္ပူျခင္း ၊ ႏႈန္းခ်ိျခင္း ၊ သိသိသာသာ ပိန္သြားျခင္း ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။
ဘာေၾကာင့္ ျဖစ္တာလည္းေျပာဖို႕ကေတာ့ အေၾကာင္းရင္း တိတိက်က် မရွိေသးေပ။ ေလ့လာေတြ႕ရွိခ်က္မ်ားအရ မ်ိဳးရိုးဗီစ ျပႆနာႏွင့္ ဆက္စပ္မႈရွိနိုင္ပါတယ္။ Giant cell arteritis သည္ ေသြးေၾကာႀကီးမ်ား၏နံရံမ်ားေယာင္ျခင္းမွ ခႏၲာကိုယ္တစ္ခုလုံးရွိကလပ္စည္းမ်ားသို႔ ေသြးအေရာက္နည္းလာကာ လိုအပ္ေသာ ေအာက္ဆီဂ်င္ ႏွင့္ အာဟာရမ်ားမရသည္အထိျဖစ္လာနိုင္ပါတယ္။
မ်ားေသာအားျဖင့္ အရြယ္အစားႀကီးမားေသာ ေသြးေၾကာႀကီးမ်ားျဖစ္ပြားေလ့ရွိျပီး အျဖစ္မ်ားဆုံးမွာ နားထင္တစ္ဝိုက္သို႔ ေသြးေထာက္ပံ့ေပးေသာေသြးေၾကာတစ္ခုတြင္ပိုမိုျဖစ္ပြားေလ့ရွိသည္။ထို႔ေၾကာင့္ နား၏ေရွ႕ဘက္မွ ဦးေရျပားထိနာက်င္ေလ့ရွိပါတယ္။
ျဖစ္နိုင္ေခ်မ်ားသူမ်ားကေတာ့ (၁) အသက္အရြယ္အရ အသက္ ရ၀ ႏွင့္ ၈၀ ၾကားတြင္ အျဖစ္မ်ားသည္ ၊ (၂) အမ်ိဳးသမီးမ်ားသည္ အမ်ိဳးသားမ်ားထက္ ၂ဆ ပိုမိုျဖစ္ပြားနိုင္သည္ ၊ (၃) မ်ိဳးရိုးတြင္ Giant cell arteritis ေရာဂါရွိသူမ်ား ၊ (၄) ဥေရာပေျမာက္ပိုင္း နိုင္ငံမ်ားရွိ လူျဖဴမ်ားတြင္ အျဖစ္မ်ားသည္ ၊ (၅) Polymyalgia rheumatica ေရာဂါရွိပါကလည္း ေသြးေၾကာႀကီးမ်ားေယာင္ျခင္းကို ပိုမိုျဖစ္ပြားနိုင္ပါတယ္။
ေသြးေၾကာႀကီးမ်ားေယာင္ျခင္း ေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆနာမ်ားကေတာ့ အခ်ိန္မွီ မကုသပါက အျမင္အာ႐ုံလုံးဝဆုံးရႈံးျခင္း (Permanent blindness) ၊ ခႏၲာကိုယ္တစ္ခုလုံးသို႔ေသြးပို႔ေဆာင္ေပးေသာ ေသြးေၾကာမႀကီးေဖာင္းျခင္း(ေပါက္သြားပါက အသက္ေသဆုံးသည္အထိ ျဖစ္နိုင္သည္)(Aortic aneurysm) ၊ ေလျဖတ္ျခင္း( အျဖစ္နည္းသည္ )(Stroke) တို႔ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။
မ်က္စိေဝဝါးလာလၽွင္ ဒါမွမဟုတ္ ေခါင္းခဏခဏ ကိုက္ျခင္းမ်ား ျဖစ္ေပၚလာရင္ေတာ့ ဆရာဝန္ႏွင့္ သြားေရာက္ျပသသင့္ပါတယ္။ ေသြးေၾကာႀကီးမ်ားေယာင္ျခင္းကို အိမ္တြင္းကုသနည္းမ်ားအေနျဖင့္ က်န္းမာေရးအတြက္ သင့္တင့္ေလၽွာက္ပတ္ေသာ အစားအစာမ်ားစားျခင္း ၊ ကိုယ္လက္ေလ့က်င့္ခန္း ပုံမွန္ျပဳလုပ္ျခင္း ၊ က်န္းမာေရးစစ္ေဆးမႈ ပုံမွန္ျပဳလုပ္ျခင္း ၊ ဆရာဝန္၏ ညႊန္ၾကားခ်က္ျဖင့္ aspirn ေဆး ေသာက္ေပးျခင္း တို႔ျဖင့္ ကာကြယ္ႏိုင္ပါတယ္။
Source: Yadanar(healthcare.com.mm)
