၁. ဗုိင္းရပ္စ္ပိုးေၾကာင့္ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း
အေအးမိျခင္းႏွင့္တြဲဖက္ေတြ႔ရတတ္ၿပီး ေခ်ာင္းဆိုးတဲ့အခါ ခၽြဲ၊ သလိပ္ ပါတတ္ပါတယ္။ အဖ်ားက် သြားတာေတာင္ ေခ်ာင္းဆိုးမေပ်ာက္ဘဲ က်န္ရွိေနတတ္ပါတယ္။
90 ရာခိုင္ႏႈန္း ေလာက္ေသာ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္းေတြဟာ ဘက္တီးရီးယားပိုးေၾကာင့္ ျဖစ္တာ မဟုတ္တဲ့ အတြက္ ပဋိဇီ၀ေဆးေတြက အေထာက္အကူ မျပဳႏိုင္ပါဘူး။
ခၽြဲ၊ သလိပ္ ေၾကေစဖို႔အတြက္ အလြယ္တကူ ၀ယ္ယူရရွိႏိုင္ေသာ ဆရာ၀န္ညႊန္ၾကားခ်က္ မလိုတဲ့ ေခ်ာင္းဆိုး ေပ်ာက္ေဆးရည္ေတြကို ေသာက္သံုးႏိုင္ပါတယ္။
ေရေႏြးပူပူကို ေသာက္ပါက လည္ေခ်ာင္း နာ၊ လည္ေခ်ာင္းယားျခင္းကို သက္သာေစပါတယ္။
၂. ပန္းနာ ရင္ၾကပ္ ရွိျခင္းေၾကာင့္ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း
နာတာရွည္ေခ်ာင္းေျခာက္ဆိုးျခင္းျဖစ္ၿပီး ညဘက္မွာ ပိုဆိုးတတ္ပါတယ္။ တခါတေလမွာ အသက္ရွဴၾကပ္္ တာ၊ အသက္ရွဴသံ တရႊီရႊီျမည္တာေတြျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ညဘက္မွာ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္းဟာ ပန္းနာရင္ၾကပ္ေရာဂါ ရွိေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ပထမဆံုးသိရွိႏိုင္တဲ့ ေရာဂါ လကၡဏာျဖစ္ၿပီး အသက္အရြယ္ မေရြးျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ေရာဂါႏုစဥ္မွာထိေရာက္စြာ ကုသမႈ မခံယူပါက အေျခအေနပိုဆိုးလာႏိုင္ပါတယ္။
၃. ရင္ပူ ရင္ဆာ ျဖစ္ျခင္း (စားခ်ဥ့္ျပန္ျခင္း) ေၾကာင့္ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း
အစာအိမ္မွ အက္ဆစ္ေတြ အစာေရၿမဳိႁပြန္သို႔တက္လာျခင္းေၾကာင့္ လည္ေခ်ာင္းေရာင္ရမ္း မႈျဖစ္ကာ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္းျဖစ္ေစပါတယ္။ ညဥ့္နက္မွ အစာအမ်ားႀကီး စားျခင္းေၾကာင့္ အျဖစ္မ်ား တတ္ပါတယ္။ ေခါင္းအံုး ျမင့္ျမင့္ခုၿပီးအိပ္ျခင္းျဖင့္ အက္ဆစ္မ်ား ျပန္တက္လာျခင္း ကို သက္သာေစႏိုုင္ပါတယ္။
၄. အဆုတ္ပိုး၀င္ျခင္း
အေအးမိဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေၾကာင့္ အဆုတ္ေလႁပြန္ေရာင္ရမ္းလာကာ ေခ်ာင္းဆိုးရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ေခ်ာင္းဆိုး တဲ့အခါ စိမ္းဖန္႔ဖန္႔အေရာင္ ခၽြဲ၊ သလိပ္ေတြထြက္လာတတ္ၿပီး အေအးမိၿပီးေနာက္ အဖ်ားပါ ၀င္လာႏိုင္ပါတယ္။ အဖ်ားက်ေစဖို႔ ပါရာစီတေမာနွင့္ အရည္မ်ားမ်ားေသာက္ျခင္းျဖင့္ ကုသလို႔ႏို္င္ပါတယ္။
၅. ၾကက္ညႇာေခ်ာင္းဆိုးေရာဂါ
ေခ်ာင္းသံနက္နက္နဲ႔ဆိုးတဲ့ ေခ်ာင္းဆိုးေရာဂါျဖစ္ပါတယ္။ ၾကက္ညႇာေခ်ာင္းဆိုးေရာဂါရွိသူ တစ္ေယာက္ ေခ်ာင္းဆိုးတဲ့အခါ အျခားတစ္ေယာက္ဆီသို႔ ကူးစက္ပ်ံ႕ႏွံ႔လြယ္ၿပီး ကေလးေတြမွာ အျဖစ္မ်ားတတ္ပါတယ္။
အရြယ္ေရာက္ၿပီးသူေတြ၊ အရြယ္ခပ္ႀကီးႀကီး ကေလးေတြမွာျဖစ္ရင္ေတာ့ ျပင္းထန္မႈ သိပ္မရွိေပမယ့္ ကေလးငယ္ေတြမွာေတာ့ ေရာဂါျပင္းထန္တတ္တာေၾကာင့္ အထူးဂရုျပဳ ေစာင့္ေရွာက္ေပးဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ လည္ေခ်ာင္းနာသက္သာေစဖို႔ ေရနဲ႔ အရည္မ်ားမ်ား ေသာက္ေပးသင့္ပါတယ္။
၆. မွီ၀ဲတဲ့ေဆး၀ါးေၾကာင့္ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း
ေခ်ာင္းေျခာက္ဆိုးျခင္းျဖစ္ၿပီး ညဘက္မွာပိုဆိုးတတ္ပါတယ္။ ACE inhibitor ပါ၀င္တဲ့ ေသြးက်ေဆး ေတြေၾကာင့္ လူနာ 20 ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္မွာ နာတာရွည္ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း ျဖစ္တတ္ ပါတယ္။ ေဆးေသာက္ၿပီးတာနဲ႔ ေခ်ာင္းဆိုးလာတယ္ဆိုပါ က ဆရာ၀န္နဲ႕ျပသင့္ပါတယ္။ ဆရာ၀န္နဲ႔တိုင္ပင္မွသာ ဆရာ၀န္က ေဆးေျပာင္း ေသာက္သင့္၊ မသင့္ ညႊန္ၾကားေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
၇. တီဘီေရာဂါေၾကာင့္ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း
မၾကာခဏေမာပန္းႏြမ္းနယ္ျခင္း၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္က်သြားျခင္း၊ ညဘက္မွာေခၽြးထြက္ျခင္း၊ ေခ်ာင္းဆိုး လၽွင္ေသြးပါျခင္းနဲ႔ အတူေန႔စဥ္ရက္ဆက္ေခ်ာင္းဆိုးေနပါက တီဘီေရာဂါေၾကာင့္ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္းျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
တီဘီေဆး 6 လ စနစ္တက်ေသာက္ပါက တီဘီေရာဂါ ေပ်ာက္ကင္းေစႏိုင္တဲ့ အတြက္ ေရာဂါျဖစ္စကတည္းက ကုသမႈခံယူဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။
၈. ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္းေၾကာင့္ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း
ေဆးလိပ္ေသာက္ေနသူတစ္ေယာက္ဟာ မၾကာခဏေခ်ာင္းဆိုးလာၿပီ၊ ေခ်ာင္းဆိုးလွ်င္ ေသြးပါလာၿပီ ဆိုပါက က်န္းမာေရးစစ္ေဆးမႈ ခ်က္ခ်င္းခံယူဖို႔လိုအပ္လာပါၿပီ။
အသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္းမွာ ေရာင္ရမ္း ပ်က္စီးမႈျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ ေခ်ာင္းဆိုးလာရျခင္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
ႏွစ္ရွည္ လမ်ားစြာ ေဆးလိ္ပ္ေသာက္သူတစ္ဦးမွာ နာတာရွည္အဆုတ္ေလႁပြန္ေရာင္ရမ္းနာ (chronic obstructive pulmonary disease) နဲ႔ အျခားအဆုတ္နဲ႔သက္ဆိုင္တဲ့ေရာဂါေတြ ခံစားရႏိုင္ပါတယ္။
၉. အဆုတ္ကင္ဆာျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း
တစ္ရက္ထက္တစ္ရက္ေခ်ာင္းဆိုးတာ ပိုဆိုးရြားလာၿပီး သံုးပတ္ေက်ာ္ၾကာေခ်ာင္းဆိုးေန မယ္၊ ေခ်ာင္းဆိုးလွ်င္ေသြးပါမယ္၊ အသက္မရွဴႏိုင္ေအာင္ျဖစ္မယ္၊ ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္ေနမယ္၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္က်မယ္၊ ရင္ဘတ္ေအာင့္မယ္ဆိုပါက အဆုတ္ကင္ဆာျဖစ္ေနၿပီလား ဆိုတာကို စစ္ေဆးသင့္ေနပါၿပီ။
အဆုတ္ကင္ဆာရဲ႕ 90 ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ဟာ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ ပါတယ္။
ကင္ဆာေရာဂါအဆင့္အေပၚမူတည္ၿပီး ခြဲစိတ္ကုသျခင္း၊ ဓာတုေဆးသြင္းကုသျခင္း၊ ဓာတ္ကင္ျခင္း စသည္ျဖင့္ လိုအပ္သလိုကုသမႈခံယူရမွာျဖစ္ပါတယ္။
၁၀. ႏွလံုးစြမ္းေဆာင္ရည္က်ျခင္းေၾကာင့္ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း
ႏွလံုးစြမ္းေဆာင္ရည္က်ဆင္းတဲ့အခါ အဆုတ္ထဲမွာ အရည္ေတြ စုေဆာင္းလာၿပီး ေခ်ာင္းဆိုးျခင္းကို ျဖစ္ေစပါတယ္။
ႏွလံုးစြမ္းေဆာင္ရည္က်ဆင္းေနပါက ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း၊ အသက္ရွဴသံ တရႊီရႊီ ျမည္ျခင္း၊ ႏုံးေခြျခင္း၊ အသက္မရွဴႏိုင္ျဖစ္ျခင္း၊ ခႏၶာကိုယ္အတြင္း ေရဓာတ္မ်ားျပား ေနျခင္းေၾကာင့္ ေဖါ သြပ္သြပ္ျဖစ္ျခင္း ေျခေထာက္ေရာင္ျခင္း စတဲ့ေရာဂါလကၡဏာေတြ ခံစားရႏိုင္ပါတယ္။
ႏွလံုးစြမ္းေဆာင္ရည္ က်ေနၿပီလို႔ မိမိကိုယ္ကိုသံသယရွိပါက ဆရာ၀န္နဲ႔ခ်က္ခ်င္းျပဖို႔ လိုပါတယ္။
Source: drmyanmar.com