ေျပာရမယ္ဆို ကိုယ္တြင္း အဂၤါထဲမွာ အလုပ္အမ်ားဆံုးနဲ႔ အၾကီးဆံုးလို႔ ဆိုရမယ့္ ကိုယ္တြင္းအဂၤါတစ္ခု။
အလုပ္အမ်ားဆံုးလို႔ေျပာရတာလည္း ကိုယ္ခႏၶာ အတြက္ မလုပ္မျဖစ္လုပ္ရတဲ့ အလုပ္ေပါင္း ၅၀၀ ေက်ာ္ကို သူတစ္ေယာက္တည္းလုပ္ေနရတဲ့ ကိုယ္တြင္းက အၾကီးဆံုးဂလင္းေလးတစ္ခု။ ဆဲလ္ေတြကို အသစ္ျပန္ျပန္ပြားႏုိင္တဲ့ တစ္ခုတည္းေသာ ကိုယ္တြင္းအဂၤါဆိုလို႔ အသည္းပဲရွိတယ္။ ဒီလိုအေရးပါ အရာေရာက္တဲ့ ရာထူးတစ္ခုကို ရထားေတာ့ ထံုးစံအတုိင္း တာဝန္ယူ ရတဲ့ အလုပ္ကလည္းမ်ားျပီေပါ့။ ဒီထဲကမွ အသည္းအေရးအၾကီးဆံုး လုပ္ေနရတဲ့ တာဝန္ေတြက ဘာေတြလဲဆိုတာ ေျပာျပေပးခ်င္ပါတယ္။
အသည္းရဲ့လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ား။ ။
အသည္းရဲ့ ကိုယ္ခႏၶာ အတြက္လုပ္ေဆာင္ေပးခ်က္ေတြကို ေျပာရမယ္ဆို ၅၀၀ ေက်ာ္ေလာက္ေတာင္ရွိတာမို႔ ေရးလို႔လည္း ဖတ္လို႔လည္းႏိုင္မွာမဟုတ္။ ဒီေတာ့ အေရးၾကီးတယ္ဆုိတာေတြကိုပဲ ေျပာျပခ်င္ပါတယ္။ အသည္းရဲ့လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြက္ို အဓိက အပိုင္းၾကီးေလးပိုင္းခြဲထားလို႔ရတယ္။
၁။ တည္ေဆာက္သိမ္းဆည္းေပးတဲ့အပုိင္း
၂။ ျဖိဳခြဲေပးတဲ့အပိုင္း
၃။ ထုတ္လုပ္ေပးတဲ့အပိုင္း
၄။ အဆိပ္အေတာက္ သန္႔စင္ေပးတဲ့အပိုင္း ဆိုျပီး အပိုင္းေတြ ခြဲထားပါတယ္။
၁။ အသည္းရဲ ့တည္ေဆာက္သိမ္းဆည္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား။ ။
ကစီဓာတ္မ်ားပိုေနလွ်င္သိမ္းေပးျခင္း။ ။ စားလိုက္တဲ ့အစားအစာေတြကေနရတဲ့ ဂလူးကိုစ့္ေတြကိုယ္ခႏၶာမွာလိုတာထက္ ပိုေနရင္ အသည္းကေနျပီး ဂလိုင္ကိုဂ်င္ အျဖစ္နဲ ့ သိမ္းထားေပးပါတယ္။ လိုအပ္တဲ ့အခ်ိန္ေရာက္မွ ျပန္ျဖိဳခြဲေပးကာ ေသြးထဲကို ဂလူးကို႔စ္ အေနနဲ ့ျပန္ထုတ္ေပးျပီးေတာ့ ကိုယ္ခႏၶာ အတြက္ လိုအပ္တဲ့ စြမ္းအင္ကို ရေစပါတယ္။
ဗီတာမင္နဲ႔ သတၱဳဓာတ္မ်ားကို သိမ္းဆည္းေပးျခင္း။ ။ အသည္းကေနျပီးေတာ့ စားလိုက္တဲ့ အစားေတြကေနရတဲ့ ဗီတာမင္ ေအ၊ ဗီတာမင္ ဒီ ၊ ဗီတာမင္ အီး၊ ဗီတာမင္ ေက နဲ႔ ဗီတာမင္ ဘီ ၁၂ ကို သိမ္းဆည္းထားေပးပါတယ္။ အၾကီးဆံုး ကိုယ္တြင္းအဂၤါျဖစ္ေတာ့အသည္းထဲမွာ ဗီတာမင္ေတြ ပမာဏမ်ားမ်ားကို သိမ္းဆည္းေပးဖို႔ ေနရာက်ယ္က်ယ္ရွိသလို အခ်ိန္အၾကာၾကီးလည္း သိမ္းထားေပးႏုိင္ပါတယ္။ ေသြးထဲမွ သံဓာတ္ကိုလည္း ferritin အေနနဲ႔ သိမ္းထားေပးျပီး ေသြးနီဥ အသစ္ေတြတည္ေဆာက္ေပးပါတယ္။
ေသြးတိတ္ဖို႔ လိုအပ္တဲ့ ပရိုတင္းကို ထုတ္ေပးတယ္။ ။ ကိုယ္ခႏၶာရဲ့ ေနရာတစ္ခုခုမွာ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရလို႔ ေသြးထြက္ျပီဆို ပထမဆံုး အလုပ္လုပ္ရတာ အသည္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ ေသြးတိတ္ေစဖို့ အတြက္ လိုအပ္တဲ့ Albumim လို႔ေခၚတဲ့ plasma protein တစ္မ်ိဳးကုိ အသည္းက ထုတ္ေပးရပါတယ္။ ဒါမွလည္း အခ်ိန္မွီ ေသြးတိတ္မွာေပါ့ေနာ္။
၂။ ျဖိဳခြဲတဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္။
စားလိုက္လို႔ရလာတဲ့ ကာဗိုဟိုက္ဒရိတ္ေတြကို ပရိုတင္းေတြ အဆီေတြကို ျဖိဳခြဲေပးျပီး ကိုယ္ခႏၶာ အတြက္လိုအပ္တဲ့ စြမ္းအင္ေတြ အျဖစ္ျပန္ထုတ္ေပးတယ္။ ေသာက္လိုက္တဲ့ ေဆးေတြ ကိုလည္း အသည္းမွာျဖိဳခြဲတာျဖစ္ျပီး ကိုယ္ခႏၶာက အသင့္စုပ္ယူလို႔ရတဲ့ ျဒပ္ေပါင္းေတြျဖစ္ေစတယ္။ ကိုယ္ခႏၶာက စြမ္းအင္လိုအပ္ရင္လည္း သိမ္းထားတဲ့ ဂလိုင္ကိုဂ်င္ကို ျဖိဳခြဲျပီး ေသြးထဲကို ဂလူးကို႔စ္အျဖစ္ျပန္ထုတ္ေပးတယ္။ ဒါေတြကေတာ့ အသည္းလုပ္ေဆာင္ရတဲ့ ျဖိဳခြဲျခင္း လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ ပဲျဖစ္ပါတယ္။
၃ ။ အသည္းရဲ ႔ ထုတ္လုပ္ေပးတဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္။ ။
ေသြးတိတ္ဖို႔ လိုအပ္တဲ့ ပရိုတင္းကို ထုတ္ေပးတယ္။ ။ ကိုယ္ခႏၶာရဲ့ ေနရာတစ္ခုခုမွာ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရလို႔ ေသြးထြက္ျပီဆို ပထမဆံုး အလုပ္လုပ္ရတာ အသည္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ ေသြးတိတ္ေစဖို႔ အတြက္ လိုအပ္တဲ့ Albumim လို႔ေခၚတဲ့ plasma protein တစ္မ်ိဳးကုိ အသည္းက ထုတ္ေပးရပါတယ္။ ဒါမွလည္း အခ်ိန္မီ ေသြးတိတ္မွာေပါ့ေနာ္။
အစာေျခဖို႔အတြက္ လိုအပ္တဲ့ သည္းေျခရည္ေတြကိုလည္းထုတ္ေပးတယ္။ စားလိုက္တဲ့ အထဲမွာ အဆီေတြပါတာမ်ားသြားတယ္ဆိုရင္ အစာအိမ္ထဲက အက္စစ္က အဆီေတြကို ေျခဖို႔ေတာ္ေတာ္ခက္ခဲပါတယ္။ အဲ့အခါအဆီေတြကို အစာေျခဖုိ႔အတြက္ အသည္းကေန သည္းေျခရည္ေတြကို ထုတ္ေပးရပါတယ္။ သည္းေျခရည္ေတြမွာ bile salts, cholesterol, bilirubin ဓာတ္ဆားဓာတ္ႏွင့္ ေရတို႔ ပါဝင္ပါတယ္။
( Immunoglibulin ) လို႔ေခၚတဲ့ ကိုယ္ခႏၶာရဲ့ ခုခံအား ျမင့္တက္ဖို႔ လိုအပ္တဲ့ ဓာတ္ေတြကိုလည္း အသည္းကပဲထုတ္ေပးတာပါ။ အဲ့ဓာတ္ေတြက ခုခံအားစနစ္ရဲ့ Kupffer cells တည္ေဆာက္ျခင္းကို ပိုအားေပးျပီး အသည္းနဲ႕ အူလမ္းေၾကာင္းကို ဝင္လာတဲ့ ေရာဂါပိုးေတြကို တိုက္ထုတ္ကာကြယ္ေပးပါတယ္။
၄။ အဆိပ္အေတာက္ သန္႔စင္ေပးတဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္။ ။
မေကာင္းဘူး။ ေသာက္ရင္ က်န္းမာေရး အတြက္ အက်ိဳးမရွိဘူးလို႔ေျပာေနတဲ့ၾကားက အရက္ဆို လူေတြက တယ္ၾကိဳက္ၾကတယ္ေလ။ ေသာက္လိုက္တဲ့ အရက္ေတြက အသည္းမွာ ျဖိဳခြဲရတာျဖစ္ျပီး ထြက္လာတဲ့ အဆိပ္အေတာက္ေတြကို အသည္းက သန္႔စင္ေပးရပါတယ္။ အလားတူပဲ ေဆးေသာက္လိုက္ရင္ ျဖစ္လာတဲ့ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြ ကို အရင္ဆံုးေရွ႕က ခံေပးတာ အသည္းပါ။ ေဆးေတြကို အသည္းမွာ အရင္ျဖိဳခြဲတာျဖစ္ျပီး ထြက္လာတဲ့ မလိုအပ္တဲ့ ဓာတု ဓာတ္ေပါင္းေတြကို အသည္းက သန္႔စင္ေပးပါတယ္။ စားလိုက္တဲ ့အစားေတြထဲက မေကာင္းတဲ့ ဓာတုပစၥည္းေတြကိုလည္း အသည္းကပဲ သန္႔စင္ေပးတာပါ။
ဒါေတြကေတာ့ နာမည္အၾကီးဆံုး နဲ႔ အေရးအပါဆံုး အသည္းရဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေလာက္ အလုပ္အမ်ားၾကီး လုပ္တဲ ့အသည္းေလး မရွိဘဲ သင္ဘယ္လိုမွ အသက္မရွင္ႏုိင္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ကိုယ့္အသည္းကို ဂရုစိုက္ျပီး က်န္းမာေအာင္ထားဖို႔ မေမ့ပါႏွင့္။
source:hellosayarwon