အသည္းဟာ ကိုယ္ခႏၶာ ေသြးစီးဆင္းမႈရဲ႕ ၁၃ ရာခုိင္ႏႈန္းကို ထိန္းထားၿပီးေတာ့ မတူညီတဲ့ လုပ္ငန္းေဆာင္တာေပါင္း ၅၀၀ ေလာက္ကို ျပဳလုပ္ေပးပါတယ္။
အသည္းဟာ အစာေျချခင္းနဲ႔ အဆိပ္ေျခဖ်က္ျခင္းအတြက္ မရွိမျဖစ္တဲ့ ကိုယ္အဂၤါတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။
အသည္းေရာဂါဟာ ေမြးရာပါ (သို႔) အျခားအေၾကာင္းရင္းေတြျဖစ္တဲ့ အသည္း ေရာဂါပိုးဝင္ျခင္း၊ အရက္အလြန္သံုးစြဲျခင္းနဲ႔ အဝလြန္ျခင္းေတြေၾကာင့္ အသည္းပ်က္စီးျခင္းကို ျဖစ္ေစပါတယ္။ ဥပမာ နာတာရွည္ အသည္းပ်က္စီးျခင္းဟာ အသည္းအမာရြတ္ထင္ျခင္းကို ျဖစ္ေစၿပီး ေနာက္ဆံုးမွာ အသည္းေျခာက္ျခငး္ကို ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ အသည္းေျခာက္ျခင္းဟာ ျပန္မေကာင္းႏိုင္ပဲ အသဲပ်က္စီးျခင္းကို ျဖစ္ေစတဲ့ အႏၲရာယ္ ရွိတဲ့အေျခအေန တစ္ခုပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
အသည္းေရာဂါလကၡဏာမ်ား
အသည္းေရာဂါအမ်ဳိးအစား ၁၀၀ ေက်ာ္ရွိၿပီး လကၡဏာေတြဟာ လူနာမွာ အသည္းေရာင္ျခင္း၊ အရက္ေၾကာင့္ ျဖစ္တဲ့အသည္းေရာဂါ၊ အသဲအဆီဖုံးျခင္း၊ အသည္းေျခာက္ျခင္း အစရွိတာေတြ ရွိသလားဆိုတာေပၚ မူတည္ပါတယ္။ ဒါ့ျပင္ အေစာပိုင္းအဆင့္ေတြမွာ ေရာဂါလကၡဏာေတြဟာ သိသာ ထင္ရွားျခင္း မရွိပါဘူး။ လကၡဏာေတြဟာ ေပ်ာ့ၿပီး တိက်မႈမရွိပဲ အစားအေသာက္ပ်က္ျခင္း၊ ပင္ပန္းျခင္း၊ နုန္းျခင္း၊ ပ်ိဳ႕အန္ျခင္း၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္က်ဆင္းျခင္း အစရွိတာေတြ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီလကၡဏာေတြဟာ အသည္းေရာဂါအစပိုင္း အဆင့္ေတြမွာ လြတ္သြားတတ္ပါတယ္။
အသည္းေရာဂါပိုဆိုးလာရင္ ေအာက္ပါလကၡဏာအခ်ိဳ ့ ျဖစ္္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဗိုက္ညာဘက္ အေပၚပိုင္း နာျခင္း
ဗိုက္ညာဘက္ အေပၚပိုင္းဟာ အသည္းရွိတဲ့ေနရာျဖစ္ၿပီး ဒီေနရာမွာ နာျခင္း၊ မသက္မသာျဖစ္ျခင္းေတြ ခံစားရႏိုင္ပါတယ္။ နာက်င္မႈဟာ အသည္းအရြယ္အစား အဆီ၊ ေရာင္ရမ္းျခင္း၊ ထိခို္က္ေတြေၾကာင့္ ႀကီးလာျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
အသည္းႀကီးျခင္း
အသည္းေရာဂါဟာ အသည္းကို သြားေနတဲ့ ေသြးေတြကို ေႏွာင့္ယွက္ေပးၿပီး အက်ိတ္ျဖစ္ေစႏိုင္ကာ အသည္းမွာ အက်ိိတ္ခဲျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အသည္းမွာ အက်ိတ္ခဲျဖစ္ျခင္းရဲ႕ အျဖစ္အမ်ားဆံုးအေၾကာင္းရင္းက အသည္းကင္ဆာ၊ အသည္းအဆီဖုံးျခင္းနဲ႔ အသည္းေျခာက္ျခင္း ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
အသားဝါျခင္း
အသားဝါျခင္းဟာ အေရျပားဝါျခင္း၊ မ်က္လံုး၊ လက္သည္းေတြ ျဖဴျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအေျခအေနဟာ အ၀ါဓါတ္ (bilirubin) လို႔ ေခၚတဲ့ ေသြးနီဥေတြ ပ်က္စီးတဲ့အခ်ိန္မွာ ထြက္တဲ့ စြန္႔ပစ္ပစၥည္းကို ေသခ်ာ သန္႔စင္ႏိုင္စြမ္း မရွိတာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ bilirubin မ်ားျခင္းဟာ ေသြးအတြင္း နဲ႔ အေရျပားမွာ စုျပံဳေစႏိုင္ၿပီး အဝါေရာင္ ေတြ ျဖစ္ေစပါတယ္။
အသည္းေျခာက္ျခင္း လကၡဏာမ်ား
အသည္းေရာဂါအစပိုင္းအဆင့္ေတြမွာ ေရာဂါလကၡဏာေတြဟာ တိက်မႈမရွိပဲ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူနာေတြဟာ ဒါကို သတိမမူမိပဲ အျခားအေၾကာင္းရင္းေတြကိုသာ စဥ္းစားမိတတ္ပါတယ္။
အသည္းေျခာက္ျခင္းဟာ နာတာရွည္ အသည္းပ်က္စီးမႈေၾကာင့္ အသည္းဆဲလ္ေတြ ပ်က္စီးၿပီး သူတို႔ေနရာမွာ အမာရြတ္ေတြန႔ဲ႔ အစားထိုးျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအေျခအေနဟာ အရက္အလြန္အကြ်ံေသာက္ျခင္း၊ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးဝင္ျခင္းေၾကာင့္ အသည္းေရာင္ျခင္းနဲ႔ အသည္းကို အဆိပ္သင့္ေစတဲ့ အျခားအခ်က္အလက္ေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ေစပါတယ္။ အသည္းေျခာက္ျခင္း ပိုဆိုးလာတာနဲ႔ အမွ် လကၡဏာမရွိတာေၾကာင့္ အသည္းပ်က္စီးမႈ ဆိုးရြားလာခ်ိန္အထိ လကၡဏာေတြ သတိမျပဳမိပဲ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
အသည္းေျခာက္ျခင္းရဲ႕ လကၡဏာေတြကေတာ့ ေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္ပါတယ္။
ယားယံျခင္း
ယားယံျခင္းဟာ သည္းေျခရည္ ထဲမွာ ပါတဲ့ ဓါတုုပစၥည္းတစ္မ်ိဳး ေသြးထဲမွာ စုျပံဳျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ယားျခင္းဟာ အျဖစ္မ်ားတဲ့ လကၡဏာ တစ္ခု ျဖစ္ေပမယ့္ အျမဲတမ္းေတာ့ မရွိတတ္ပါဘူး။ လကၡဏာ ျဖစ္ေပၚလာၿပီဆိုရင္ေတာ့ အေရျပား တစ္ခုလံုးမွာ ျပင္းထန္စြာ ယားယံျခင္းေၾကာင့္ စိတ္ရႈပ္ေထြးဖြယ္ ျဖစ္ပါတယ္။
အလြယ္ကူ အညိဳအမဲ စြဲျခင္း
အသည္းပ်က္စီးျခင္းဟာ ေသြးခဲဖုိ႔ လိုအပ္တဲ့ ပရိုတင္းေတြ ထုတ္လုပ္ျခင္းကို တားျမစ္တာေၾကာင့္ ေသြးထြက္ျခင္း၊ အညိဳအမဲစြဲျခင္းေတြ အလြယ္တကူ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
ေဟာ္မုန္း မွ်တမႈ မရွိျခင္း
ပ်က္စီးေနတဲ့အသည္းဟာ ေဟာ္မုန္းေတြ ထုတ္လုပ္ျခင္း၊ ေခ်ဖ်က္ျခင္းကို ထိန္းညွိႏိုင္ျခင္း မရွိေတာ့ပါဘူုး။ အမ်ိဳးသားေတြမွာ ဒါဟာ ရင္သားႀကီးျခင္းကို ျဖစ္ေစၿပီးေတာ့ ေဝွးေစ့ေတြကို ရံႈ႕ေစၿပီး အမ်ိဳးသမီးေတြမွာေတာ့ ရာသီစက္ဝန္းမမွန္ျခင္းေတြ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
ပင့္ကူသ႑ာန္ယွက္သြယ္ေနေသာ ေသြးေၾကာမွ်င္မ်ား (Spider angiomas)
Spider angiomas ေတြဟာ ေသးငယ္ၿပီး ပင့္ကူနဲ႔ တူတဲ့ ေသြးေၾကာအမွ်င္ေလးေတြျဖစ္ၿပီး အေရျပား မ်က္ႏွာျပင္ေအာက္မွာမို႔ ျမင္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီအေျခအေနဟာ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ estrogen ေဟာ္မုန္းပမာဏ ျမင့္တက္ၿပီး အသည္းက ေကာင္းစြာ မေခ်ဖ်က္ႏိုင္ရင္ ျဖစ္ေပၚႏိုင္ပါတယ္။ အသည္းေျခာက္သူေတြရဲ႕ ၃၃ ရာခုိင္ႏႈန္း ဟာ Spider angiomas ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
အသည္းေရာဂါ ေနာက္ဆက္တြဲ ဦးေႏွာက္ထိခုိက္ျခင္း (Hepatic encephalopathy)
ဒီေရာဂါဟာ အသည္းက အႏၲရာယ္ရွိတဲ့ ပစၥည္းေတြကို စြန္႔ထုတ္ျခင္း မလုပ္ႏိုင္တာေၾကာင့္ ဒီပစၥည္းေတြ ဦးေႏွာက္အတြင္း စုျပံဳၿပီး ဦးေႏွာက္လုပ္ငန္းေဆာင္တာ က်ဆင္းတာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ သုေတသနေတြက Hepatic encephalopathy ျဖစ္ေစတဲ့ အရာဝတၳဳေတြမွာ အမိုးနီးယား၊ ဖက္တီးအက္ဆစ္၊ mercaptans ေတြပါဝင္တယ္လုိ႔ ဆိုပါတယ္။
ဒီအသည္းေျခာက္ျခင္း၏ ေနာက္ဆက္တြဲ ဆိုးက်ိဳးဟာ စိတ္ရႈပ္ျခင္း၊ မွတ္ဥာဏ္ ခဏတာ ေပ်ာက္ျခင္းနဲ႔ သတိေမ့ျခင္းေတြ ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။
ေရဖ်ဥ္းစြဲျခင္း
ေရဖ်ဥ္းဆြဲျခင္းဟာ အသည္းေျခာက္ျခင္းေၾကာင့္ ေက်ာက္ကပ္လုပ္ငန္းေဆာင္တာ ေကာင္းစြာ မေဆာင္ရြက္ႏိုင္တာေၾကာင့္ ကိုယ္ခႏၶာအတြင္း အရည္စုျပံဳျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ေက်ာက္ကပ္လုပ္ငန္းေဆာင္တာ က်ဆင္းျခင္းဟာ ဆိုဒီယမ္နဲ႔ ေရဓါတ္ ကိုယ္ခႏၶာအတြင္းက်န္ေနျခင္းကို ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။
Source:hellosayarwon
