ပြည်တွင်း ဈေးကွက်သို့ တရုတ်နိုင်ငံထုတ် COVID-19 ရောဂါ ကာကွယ်ဆေး အတုများ ဝင်ရောက်ခြင်း၊ ရောင်းဝယ်ခြင်း မရှိစေရန် အစိုးရအနေဖြင့် ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုများ လုပ်ဆောင်နေကြောင်း အစားအသောက်နှင့် ဆေးဝါးကွပ်ကဲမှု ဦးစီးဌာန (FDA)၊ ဆေးဝါး ဦးစီးဌာနခွဲ ညွှန်ကြားရေးမှူး တဦးက ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဗဟို ကော်မတီက ညွှန်ကြားချက်အရ ကျန်းမာရေး ဝန်ကြီးဌာနက ညွှန်ကြားလို့ ထုတ်ပြန်လိုက်တာပါ။ ဘာလို့လဲ ဆိုတော့ အခု တရားမဝင် ဝင်တာတွေ ရှိနေတယ်။ ကာကွယ်ဆေးဆိုတာက ထိုးတဲ့ဆေးပဲ မမြင်နဲ့။ သူက သောက်ဆေး တွေရော ဘာတွေရော အမျိုးမျိုး ရှိတယ်။ အွန်လိုင်းကနေ ရောင်းနေတာ။ အဲဒါတွေက တရားမဝင်ဘူးဆိုတဲ့ သဘောမျိုး ကို ပြောတာ” ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။

FDA အနေဖြင့် အွန်လိုင်းမှ ရောင်းချနေသူများကို သတိပေးခြင်းအပြင် သက်ဆိုင်ရာ ဝန်ကြီးဌာနများသို့လည်း အသိပေး အကြောင်းကြားထားကြောင်း သိရသည်။

လက်ရှိတွင် လူမှုကွန်ရက် Facebook စာမျက်နှာ၌ ကိုဗစ်ရောဂါ ကူးစက်ခံရမှု ရှိမရှိ စစ်ဆေးသည့် Test Kit ကို ငွေကျပ် ၂ သောင်းနှင့် ရောင်းချနေသည့်အပြင် တရုတ်နိုင်ငံထုတ် ဟု ဆိုသော COVID 19 ကာကွယ်ဆေးများကိုလည်း ရောင်းချ လျက်ရှိသည်။

ထိုသို့ ရောင်းချနေမှုများကြောင့် COVID-19 ကာကွယ်၊ ထိန်းချုပ်၊ ကုသရေး အမျိုးသားအဆင့် ဗဟိုကော်မတီ၏ ညွှန် ကြားချက်အရ ကျန်းမာရေးနှင့် အားကစား ဝန်ကြီးဌာနမှ အကြောင်းကြားလာသဖြင့် စက်တင်ဘာလ တတိယပတ်က သက်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများသို့ စာထုတ်၍ ကြိုတင် ကာကွယ်မှုများ လုပ်ဆောင်ရန်လည်း ညွှန်ကြားထားကြောင်း သိ ရသည်။

ကိုဗစ်ရောဂါ ကာကွယ်ဆေး၊ ကုသဆေးများကို ရောင်းချခွင့်ကို မည်သူမျှ မရရှိသေးကြောင်း၊ ယခုအချိန်တွင် ဆေးနှင့် ပတ်သက်သည့် အထောက်အထားများ ပြည့်စုံ လုံလောက်မှု မရှိသေးကြောင်း ဆေးဝါး ဦးစီးဌာနခွဲ ညွှန်ကြားရေးမှူး က ဆိုသည်။

အမျိုးသား ဆေးဝါး ဥပဒေတွင်လည်း ဈေးကွက်အတွင်း၌ ဆေးဝါးများကို ကျန်းမာရေး ထောက်ခံချက် အသိအမှတ်ပြု မှတ် ပုံတင်ထားခြင်း မရှိဘဲ ဖြန့်ဖြူးရောင်းချပါက ပုဒ်မ ၁၈ အရ ငွေဒဏ် အနည်းဆုံး ကျပ်ငါးသောင်းမှ ကျပ် ၅ သိန်း အထိ ဖြစ် စေ၊ ထောင်ဒဏ် ၇ နှစ် ဖြစ်စေ၊ ဒဏ်နှစ်ရပ်လုံး ဖြစ်စေ ချမှတ်နိုင်ပြီး ပြစ်မှုနှင့် သက်ဆိုင်သည့် သက်သေခံ ပစ္စည်းများကို ပြည်သူ့ဘဏ္ဍာအဖြစ် သိမ်းဆည်းမည် ဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။

မြန်မာနိုင်ငံအပါအဝင် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံ အသီးသီးမှာ COVID -19 ရောဂါဖြစ်ပွား၊ သေဆုံးမှု များပြားနေပြီး ကမ္ဘာ့နိုင်ငံကြီး ဖြစ်သည့် ရုရှား၊ အမေရိကန်၊ တရုတ်နဲ့ အနောက် ဥရောပနိုင်ငံများတွင် ကာကွယ်ဆေး စမ်းသပ် ထုတ်လုပ်နေသော်လည်း ယနေ့ချိန်အထိ WHO ၏ ဘေးကင်းကြောင်း အသိအမှတ်ပြု ထောက်ခံချက်ရရှိထားသည့် ကာကွယ်ဆေးမှာ မရှိသေး ကြောင်း FDA က ဆိုသည်။

ရောဂါ ဖြစ်ပွားမှု အခြေအနေနှင့် စပ်လျဉ်းပြီး COVID- 19 ကာကွယ်၊ ထိန်းချုပ်၊ ကုသရေး အမျိုးသားအဆင့် ဗဟို ကော်မတီ၏ ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် ကာကွယ်ဆေး ထုတ်လုပ်နိုင်သည့် အခြေအနေ၊ ကုသဆေး ထုတ်လုပ်နိုင်သည့် အခြေ အနေ မရှိသော်လည်း ကာကွယ်ဆေး ပေါ်လာပါက အချိန်နှင့် တပြေးညီ မြန်မာနိုင် ငံသို့ ရောက်ရှိစေရန် ယခုအချိန်ကတည်းက စီစဉ်နေကြောင်းကို စက်တင်ဘာလ ၂၁ ရက်တွင် ပြောကြားသွားသည်။

၎င်းက ဆက်လက်၍ “ဥပမာဆိုရင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ရေး ဝန်ကြီးဌာနနဲ့ ကျန်းမာရေး ဝန်ကြီးဌာန ကနေ ဒီလို ဆေးထုတ်နေတဲ့ နိုင်ငံက သံတမန်တွေနဲ့ ချိတ်ဆက်ပြီးတော့ ဘယ်လောက် ကျမတို့ အနေနဲ့ မြန်မြန်ရဖို့ အလားအလာ ရှိသလဲ။ အကယ်၍ ဒီဆေးတွေက အောင်မြင်တယ်ဆိုရင် ဆေးတွေက သုံးသင့် မသုံးသင့်ဆိုတာ ကမ္ဘာ့ ကျန်းမာရေးဌာနက ကြည့်ပြီး စမ်းသပ်ပြီးမှ ဆုံးဖြတ်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ကျမတို့လည်း မသေချောဘဲနဲ့ ပြည်သူတွေအပေါ်မှာ ဒီဆေးတွေ မသုံးပါဘူး” ဟုလည်း ပြောဆိုသည်။

မြန်မာနိုင်ငံ ဆေးနှင့် ဆေးပစ္စည်း လုပ်ငန်းရှင်များအသင်း နာယက ဒေါက်တာ မောင်မောင်လေး က “ကိုဗစ် ကာကွယ် ဆေးရယ်လို့ WHO က ထုတ်ပြန်ထားတာ မရှိပါဘူး။ ကိုဗစ် ကာကွယ်ဆေး ထုတ်လုပ်တဲ့ တိုင်းပြည်တွေ ရှိတော့ ဈေးကွက် ထဲမှာ လက်တွေ့ ရောင်းတာတွေ ကြားမိပါတယ်။ Delivery နဲ့ ပို့တာတွေဘာတွေတောင် ကြေညာထဲမှာ တွေ့မိတယ်။ တရုတ်ပြည်မှာက စပ်ဆေးတို့ ဘာတို့ ရှိတယ်တောင်ကြားတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒါတွေက မှန်မှန်ကန်ကန် ပြောရရင် ဘယ်တခု မှ တရားဝင် သတ်မှတ်ထားတာ မရှိပါဘူး” ဟု ဆိုသည်။

ယခု ကိုဗစ်ကာလအတွင်း ဈေးကွက် လိုအပ်ချက်ရှိသော လက်သန့်ဆေးရည်များ၊ အရက်ပြန်၊ စီဗစ်၊ ပါတာစီတမော့ အစရှိ သည့် ဆေးဝါးများကို မြန်မာ့ဆေးဝါးလုပ်ငန်းက ပို၍ ထုတ်လုပ်ပေးနေကြောင်း စီမံကိန်းနှင့် ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာန မြန်မာ့ ဆေးဝါးလုပ်ငန်း ဦးဆောင် ညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးမျိုးဇာနည်ဝင်းက ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။

ယင်းပြင် ကိုဗစ်ကာလသည် ကာကွယ်ဆေး၊ ကုသဆေး မပေါ်သေးသဖြင့် ကာလမည်မျှကြာမည်ကို မှန်းဆရ ခက်ခဲသော ကြောင့်လည်း လိုအပ်သော ဆေးဝါးများအတွက် ကုန်ကြမ်းပစ္စည်းများနှင့် စက်ပစ္စည်း ကိရိယာများ၊ ထုပ်ပိုးပစ္စည်းများကို ယခု အောက်တိုဘာလမှ စတင်၍ အစိုးရက ဝယ်ယူရန် လုပ်ဆောင်သွားမည် ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ဆိုသည်။

လက်ရှိ ဆေးရုံများ၌် COVID-19 ဆိုင်ရာ ဆေးနှင့် ဆေးပစ္စည်းများ ပြတ်လပ်မှု မရှိစေရေးနှင့် လုံလောက်မှု ရှိစေရေး အတွက် ဝန်ကြီးဌာန၏ ဘဏ္ဍာငွေနှင့် ဝယ်ယူထားသည့် အပြင် GAVI (Global Vaccine Alliance) က အမေရိကန် ဒေါ် လာ ၁၀ သန်း၊ Global Fund က ဒေါ်လာ ၇ သန်း၊ Access to Health Fund က ဒေါ်လာ ၁၆ သန်း၊ WHO က ဒေါ်လာ ၅ သန်း၊ USAID က ဒေါ် လာ ၈ သန်း၊ ADB ဘဏ်က ဒေါ်လာ ၁ ဒသမ ၈ သန်း၊ ကမ္ဘာ့ဘဏ်က ဒေါ်လာ ၈ သန်း အစရှိ သည့် အဖွဲ့အစည်းများ၊ ဂျပန်နိုင်ငံ၊ ကိုရီးယားနိုင်ငံနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံတို့မှ ထောက်ပံ့ပစ္စည်း ကိရိယာများ ရောက်ရှိထားကြောင်း ကျန်းမာရေး ဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်ထားသည်။

ထို့ပြင် နိုင်ငံတော် အစိုးရကလည်း အထူး အပိုဆောင်း ထောက်ပံ့ငွေ ကျပ် ၂၆၇ ဘီလီယံ ကျပ်နှင့် အလှူရှင်များ၏ ထောက်ပံ့ငွေများလည်း လက်ခံလျက် ရှိသည်။

Burma.Irrawaddy