ေတာက္ပတဲ့အေရာင္အေသြးေတြနဲ႔ သစ္သီးနံ႔ေလးေတြေမႊးၾကိဳင္ေနတဲ့ စြဲမက္ဖြယ္အေရာင္ေတြရဲ႕ ေနာက္ကြယ္က အဆိပ္ျဖစ္ေစႏိုင္ တဲ့အရာေတြက လက္သည္းေအာက္ေျခကေနတဆင့္ ေသြးေၾကာေတြထဲေရာက္ရွိသြားျပီး က်န္းမာေရးဆိုင္ရာထိခိုက္မႈေတြျဖစ္ေပၚခံစားရေစႏိုင္ပါတယ္။

ေလ့လာမႈအသစ္တစ္ရပ္အရ- လက္သည္းနီေတြထဲမွာ endocrine disruptor တစ္ရပ္ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိတဲ့ triphenyl phosphate (TPHP) ဆိုတဲ့ ဓာတ္တစ္မ်ိဳးပါဝင္ေနတယ္၊လို႔ Environmental Working Group ကေဖာ္ထုတ္ေတြ႔ရွိခဲ့ပါတယ္။ လက္သည္းနီဆိုးျပီးတဲ့ေနာက္မွာ ၁၀ နာရီကေန ၁၄ နာရီအၾကာမွာ ေသြးထဲကို TPHP ေတြေရာက္ရွိသြားပါတယ္။

TPHP နဲ႔ထိေတြ႕မႈက မ်ိဳးပြားအဂၤါနဲ႔ ဖြံ႔ျဖိဳးၾကီးထြားမႈအပိုင္းမွာ ျပႆနာရွိေစႏိုင္တယ္၊လို႔ ရွာေဖြေတြ႔ရွိခဲ့ပါတယ္။ TPHP ကို ပလပ္စတစ္နဲ႔ သားေရအိမ္ေထာင္ပရိေဘာဂေတြျပဳလုပ္တဲ့ ေနရာမွာအသံုးျပဳေလ့ရွိပါတယ္။

လက္သည္းနီအမ်ားစုမွာ အဆိပ္သင့္ေစတယ္လို႔သိထားၾကတဲ့ ဓာတ္ပစၥည္း ၃ မ်ိဳးျဖစ္တဲ့ dibutyl phthalate (DBP)၊ toluene နဲ႔ formaldehyde တို႔ပါဝင္ၾကပါတယ္။ TPHP လိုမ်ိဳးပဲ DBP ကိုလည္းပလပ္စတစ္ေတြ ထုတ္လုပ္ရာမွာ အသံုးျပဳၾကပါတယ္။ အဆိုပါဓာတု ပစၥည္း ႏွစ္မ်ိဳးက ေဟာမုန္းေတြကို ကေမာက္ကမျဖစ္ေစျပီး မ်ိဳးပြားမႈပိုင္းမွာထိခိုက္မႈေတြျဖစ္ေပၚေစႏိုင္တယ္၊လို႔ေတြ႔ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဥေရာပသမဂၢကေတာ့ အဆိုပါ ဓာတု ပစၥည္း ၂ မ်ိဳးကို အလွကုန္ေတြနဲ႔အရုပ္ေတြမွာ ထည့္သြင္းလုပ္ေဆာင္တာမ်ိဳးမလုပ္ဖို႔တားျမစ္ထားပါတယ္။ DBP နဲ႔ ခဏတာေလာက္ထိေတြ႔မိတာက ခႏၶကိုယ္ကိုမအိမသာျဖစ္ေစႏိုင္သလို ေအာ့အန္တာေတြ၊ ေခါင္းကိုက္တာ ေတြ နဲ႔ မ်က္စိကိုထိခိုက္တာမ်ိဳးေတြကိုျဖစ္ေပၚေစႏိုင္ပါတယ္။ ေရရွည္ထိေတြ႔မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေက်ာက္ကပ္ နဲ႔အသည္းကိုထိခိုက္ပ်က္စီးေစႏိုင္ပါတယ္။

Toluene ကေတာ့ လက္သည္းဆိုးေဆးကို အေရာင္ေတာက္ပေစဖို႔နဲ႔ ေခ်ာေမြ႔ေစဖို႔အတြက္ အသံုးျပဳ တဲ့ဓာတုပစၥည္းတစ္မ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ Toluene ကိုဆီိဆိုင္ေတြမွာလည္း ရႈရိႈက္မိႏိုင္ပါတယ္။ Toluene ကဓာတ္ဆီထဲမွာပါတဲ့ စြဲလန္းေစတတ္တဲ့ဓာတ္တစ္မ်ိဳးပါ။ Toluene ကအေရျပားမွာ အနီေရာင္အဖု အ ပိန႔့္ေတြထြက္တာကိုျဖစ္ေစႏိုင္သလို ဗဟိုအာရံုေၾကာ စနစ္အေပၚမွာလည္း သက္ေရာက္မႈရွိတဲ့အျပင္ အားနည္းတာနဲ႔ စိတ္ရႈပ္ေထြးတာမ်ိဳးေတြကို ျဖစ္ေပၚေစႏိုင္ပါတယ္။ အခ်ိန္ကာလၾကာျမင့္စြာ ထိေတြ႔မယ္ ဆိုရင္ေတာ့ မ်ိဳးပြားမႈပိုင္းဆိုင္ရာ ထိခိုက္မႈေတြ နဲ႔ ၾကီးထြားဖြံ႔ျဖိဳးမႈအပိုင္းေတြမွာပါ ထိခိုက္မႈေတြ ရွိလာႏိုင္ပါတယ္။

လက္သည္းနီမွာပါတဲ့ အႏၱရာယ္ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ ေနာက္ထပ္ဓာတုပစၥည္းတစ္မ်ိဳးက formaldehyde ပဲျဖစ္ပါတယ္။ formaldehyde ကို သတၱဝါအေသေကာင္ေတြကို မပုပ္ေအာင္လုပ္ေဆာင္ရာမွာအသံုးျပဳေလ့ရွိသလို ေကာက္ပဲသီးႏွံေတြ မပုပ္သိုးေအာင္လည္းအသံုးျပဳေလ့ရွိ ပါတယ္။ formaldehyde ကိုလက္သည္း နီအေရာင္စြဲေစဖို႔အတြက္ လက္သည္းနီထဲမွာထည့္သြင္းအသံုးျပဳၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ formaldehyde နဲ႔ အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာထိေတြ႔ေနမယ္ဆိုရင္ လည္ေခ်ာင္း နဲ႔ အဆုတ္ထဲမွာ မအီမသာျဖစ္တာမ်ိဳးေတြခံစားရႏိုင္ျပီး အေရျပားမွာ အနီကြက္ေတြထြက္တာ နဲ႔ ကင္ဆာျဖစ္တာမ်ိဳးေတြအထိျဖစ္ေပၚခံစားရႏိုင္ပါတယ္။

အဆိုပါ အဆိပ္ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ ဓာတုပစၥည္းေတြအျပင္ လက္သည္းနီေတြထဲမွာ ကားမႈတ္ေဆးေတြ၊ မီးပန္းေတြနဲ႔ ဒိုင္းနမိုက္ေတြထဲမွာ အသံုးျပဳတဲ့ nitrocellulose ဆိုတဲ့ ဓာတုပစၥည္းတစ္မ်ိဳးလည္းပါဝင္ေနပါတယ္။ လက္သည္းဆိုးတဲ့အခ်ိန္မွာေရာ လက္သည္းနီဖ်က္တဲ့အခ်ိန္မွာ အသံုးျပဳတဲ့ပစၥည္းေတြမွာ မ်က္စိ နဲ႔ အဆုတ္ကို ထိခိုက္ေစႏိုင္တဲ့ ဓာတ္တုပစၥည္းေတြပါဝင္ေနပါတယ္။ အဆိုပါဓာတုပစၥည္းေတြက က်န္းမာေရး ကိုထိခိုက္ေစႏိုင္သလို အသက္ရႈလမ္းေၾကာင္းစနစ္ ကိုထိခိုက္ေစႏိုင္သလို လက္သည္းေတြနဲ႔ အေရျပားကိုပါ ထိခိုက္ပ်က္စီးေစ ႏိုင္ပါတယ္။

ေလ့လာသိရွိရသေလာက္ အႏၱရာယ္ကင္းတယ္ဆိုတဲ့ လက္သည္းဆိုးေဆးဆိုတာက မရွိသေလာက္ပါပဲ။ လက္သည္းနီၾကိဳက္ႏွစ္သက္တဲ့ ပ်ိဳေမေတြအတြက္ ခႏၶာကိုယ္ကို ထိခိုက္မႈေတြရွိလာေစႏိုင္မယ့္ လက္သည္းနီေတြမဆိုးဘဲလက္သည္းေလးေတြကို သန္႔ရွင္းလွပေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ေဆာင္ရမလဲဆိုတဲ့ နည္းလမ္းေလးေတြကို မွ်ေဝေပးလိုက္ပါတယ္။

လက္သည္းေလးေတြအေရာင္ေတာင္ပေအာင္ အိမ္တြင္းနည္းလမ္းေလးေတြသံုးျပီးလုပ္ေဆာင္လိုရပါတယ္။

၁။ သံလြင္ဆီ

သံလြင္ဆီက က်န္းမာေရးအတြက္ အေထာက္အကူျပဳပါတယ္။ သံလြင္ဆီမွာပါဝင္တဲ့ linoleic အက္စစ္က အစိုဓာတ္ထိန္းေပး ပါတယ္။ လက္သည္းကိုေရဓာတ္မခမ္းေျခာက္ေအာင္လုပ္ေဆာင္ေပးျပီး လက္သည္းေလးေတြကို အေရာင္ေတာက္ပေနေစမွာျဖစ္ပါတယ္။

၂။ ေထာပတ္သီး

ေထာပတ္သီးမွာ လက္သည္းကို ေတာက္ပေစတဲ့ ပရိုတင္း၊ အာဟာရဓာတ္ေတြ နဲ႔အဆီေတြပါဝင္ပါတယ္။ ေထာပတ္သီးကို ေန႔စဥ္စားသံုးေပးမယ္ဆိုရင္ phytonutrients ေတြကိုရရွိေစႏိုင္သလို ခႏၶာကိုယ္အတြက္လိုအပ္တဲ့ သတၱဳဓာတ္ေတြ နဲ႔ အျခားအေရးပါတဲ့ ဗီတာမင္ဓာတ္ေတြကိုပါရရွိေစပါတယ္။ ေထာပတ္သီးဆီကို လက္သညး္ေပၚလိမ္းေပးမယ္ဆိုရင္ လက္သည္းေျခာက္ေသြ႔မႈ ကင္းေဝးေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေထာပတ္သီးအဆီမွာ ဓာတ္တိုးဆန္႔က်င္အစြမ္းသတၱိေတြပါဝင္ေနသလို ဗီတာမင္ A၊ B၊ B1၊ B2၊ D နဲ႔ E၊ beta-carotene နဲ႔ ပိုတက္ဆီယမ္ေတြပါဝင္ေနျပီး အဆိုပါ ဓာတ္ေတြက လက္သည္းကိုက်န္းမာေစျပီး အေရာင္ေတာက္ပေစပါတယ္။

၃။ Baby Oil

ေရနဲ႔ထိေတြ႔မႈမ်ားတာက လက္သည္းေတြကို သန္မာေစဖို႔ လိုအပ္တဲ့လက္သည္းေတြေပၚမွာရွိတဲ့ keratin ေတြကို ပ်က္စီးေစႏိုင္ပါတယ္။Baby oil ကလက္သည္းေပၚက keratin ေတြကိုထိန္းသိမ္းေပးျပီး လက္သည္းကိုထိခိုက္ပ်က္စီးမႈမရွိေအာင္ ကာကြယ္ေပးပါတယ္။

၄။ အုန္းဆီ

အုန္းဆီက ဗီတာမင္ E၊ က်န္းမာေရးနဲ႔ညီညြတ္တဲ့ အဆီေတြ၊ lauric အက္ဆစ္နဲ႔ caprylic ၊ လက္သည္း၊ေျခသည္း၊ဆံပင္ နဲ႔အေရျပားအတြက္မရွိမျဖစ္လိုအပ္တဲ့ အဆီေတြပါဝင္ေနတဲ့ သဘာဝအဆီတစ္မ်ိဳးျဖစ္သလို ကူးစက္ပိုးေတြနဲ႔မိႈပိုးေတြကို တိုက္ဖ်က္ေပးႏိုင္စြမ္းလညး္ရွိ ပါတယ္။ လက္သည္းေတြကို ေပ်ာ့ေပ်ာင္းေစျပီး လက္ကို အစိုဓာတ္ထိန္းေပးတဲ့အျပင္ လက္စြယ္မ ပဲ့ေအာင္လည္းထိန္းသိမ္းေပးပါတယ္။

၅။ သံပုရာရည္

သံပုရာရည္က သဘာဝအစြန္းခၽြတ္ေဆးတစ္မ်ိဳးပါ။ လက္သည္းေပၚက အစြန္းအထင္းေတြကို ဖယ္ရွားေပးျပီး လက္သည္းကိုေတာက္ပေနေစမွာျဖစ္ပါတယ္။

၆။ မုန္႔ဖုတ္ေဆာ္ဒါ

လက္ကိုပံုမွန္ေဆးတာက လက္သည္းေရာ လက္ကိုပါသန္႔ရွင္းေစႏိုင္ပါတယ္။ လက္သည္းေတြကို သန္႔စင္ေအာင္လုပ္လို႔ရတဲ့ နည္းလမ္း တစ္ရပ္က မုန္႔ဖုတ္ဆိုဒါကို ေရစြတ္ထားတဲ့ သြားပြတ္တံမွာတင္ျပီး လက္သည္းေလးေတြကို တိုက္ေပးပါ။ လက္သည္းရွည္သူေတြအေနနဲ႔လည္း လက္သည္းေအာက္ ဘက္ျခမ္းေလးထဲကို တိုက္ေပးပါ။ လက္သည္းပိုျပီးအေရာင္ေတာက္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ မုန္႔ဖုတ္ေဆာ္ဒါထဲကို သံပုရာရည္ တစ္စက္ႏွစ္စက္ေလာက္ထည့္ျပီး လက္သည္းေတြကိုသန္႔ရွင္းေပးပါ။

Soruce: Health & Sex education