ႏွလုံးေၾကာင့္ ရင္တုန္ျခင္း ဆိုတာ ႏွလုံးခုန္ေနျခင္းကို လူကသိရွိခံစားမိေနျခင္းကို ဆိုလိုသည္။ ႏွလုံး ခုန္ျမန္ေနျခင္း၊ သို႔မဟုတ္ မမွန္ျခင္းကို စကၠန႔္ အနည္းငယ္၊ မိနစ္အနည္းငယ္ ခန႔္ ခံစားရတတ္ၾကသည္။
လကၡဏာမ်ားကေတာ့ တခါတရံ လည္ပင္း၊ လည္ေခ်ာင္းတဝိုက္တြင္ပါ ရင္တုန္ျခင္းခံစားခ်က္ကို သိရွိခံစားရျခင္းမ်ိဳး ရွိတတ္သည္။ ရင္တုန္ျခင္း ျဖစ္လၽွင္ အေတာ္မ်ားမ်ား ေၾကာက္လန႔္တတ္ၾကေသာ္လည္း ရင္တုန္ျခင္းမွာ အမ်ားအားျဖင့္ ႏွလုံးေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားျခင္း မဟုတ္ၾကသလို အသက္အႏၲရာယ္ မရွိၾကသည္က မ်ားသည္။
သို႔ရာတြင္ ရင္တုန္ျခင္းႏွင့္ တြဲလၽွက္ မူးေဝျခင္း ၊ ရင္ဘတ္တြင္ တင္းၾကပ္သလို ခံစားရျခင္း စသည့္ လကၡဏာမ်ားႏွင့္ တြဲလၽွက္ ျဖစ္ေပၚလၽွင္မူ ႏွလုံး၏ ျပႆနာ ျဖစ္နိုင္သည္ကို သတိျပဳရမည္ျဖစ္ၿပီး ဆရာဝန္ ျပသရန္ လိုအပ္မည္ ျဖစ္သည္။
ျဖစ္ပြားရေသာ အေၾကာင္းရင္းမ်ား
သဘာဝ လႈံ႔ေဆာ္မႈမ်ား - Adrenaline ေခၚ ေဟာ္မုန္းေၾကာင့္ ရင္တုန္ျခင္း ျဖစ္ေစနိုင္သည္။ Adrenaline ေဟာ္မုန္းသည္ စိတ္လႈပ္ရွားသည့္အခါ၊ ေၾကာက္လန႔္သည့္အခါ မ်ိဳးတြင္ ထြက္ေပၚလာတတ္သည္။ အပူအစပ္မ်ားေသာ အစားအစာ၊ ကဖင္းဓါတ္ပါေသာ အစားအစာ၊ အရက္၊ ေဆးလိပ္ႏွင့္ မူးယစ္ေဆးဝါး အခ်ိဳ႕ကလည္း ရင္တုန္ျခင္းကို ျဖစ္ေပၚေစနိုင္သည္။
Panic Attacks - ရင္တုန္ျခင္းႏွင့္အတူ စိုးရိမ္ထိတ္လန႔္ျခင္း၊ စိတ္ဖိစီးမႈ ခံစားရျခင္း စတာေတြတြဲလ်က္ ျဖစ္ေပၚခဲ့လၽွင္ Panic Attacks ေၾကာင့္ ျဖစ္နိုင္သည္။ ထိုအခါမ်ိဳးတြင္ ပ်ိဳ႕ျခင္း၊ ေခၽြးေစးပ်ံျခင္း၊ ကတုန္ကယင္ျဖစ္ျခင္းႏွင့္ ရင္တုန္ျခင္းတို႔ တြဲလၽွက္ ျဖစ္ေပၚတတ္သည္။ Panic Attacks ေၾကာင့္ ရင္တုန္ျခင္းသည္ စိုးရိမ္ဖြယ္ေကာင္းသည္ဟု ထင္ရေလာက္ေအာင္ ျပင္းထန္ေသာ္လည္း အမ်ားအားျဖင့္ အႏၲရာယ္ ႀကီးႀကီးမားမား မျဖစ္သည္က မ်ားသည္။
ေဆးဝါးမ်ား - အခ်ိဳ႕ေသာ ေဆးဝါးမ်ားသည္ ရင္တုန္ျခင္းကို ျဖစ္ေပၚေစနိုင္သည္။ (ဥပမာ - ရင္ၾကပ္ေပ်ာက္ေဆး၊ သိုင္းရြိဳက္ေဆးမ်ား) ၊ ဓမၼတာ၊ ကိုယ္ဝန္ႏွင့္ ေသြးဆုံးျခင္း - အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ ေဟာ္မုန္း အေျပာင္းအလဲကို ျဖစ္ေစေသာ ရာသီစက္ဝန္း၊ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ျခင္းႏွင့္ ေသြးဆုံးခ်ိန္တြင္လည္း ရင္တုန္ျခင္း ျဖစ္ေပၚခံစားရတတ္သည္။ ထိုသို႔ ျဖစ္သည့္ ရင္တုန္ျခင္းသည္ ကာလရွည္ၾကာေအာင္ မျဖစ္တတ္ၾကေပ။
ႏွလုံးခုန္ႏႈန္းျမန္ေစနိုင္ေသာ အေၾကာင္းရင္းမ်ား - သိုင္းရြိဳက္ေဟာ္မုန္း မ်ားျခင္း (Hyperthyroid) ၊ ေသြးခ်ိဳဓါတ္ က်လြန္ျခင္း (Hypoglycemia) ၊ ေသြးအားနည္းျခင္း (Anaemia) ၊ ေသြးေပါင္က်ျခင္း (Low blood pressure) ၊ အဖ်ားႀကီးျခင္း (Fever 38'C or more) ၊ ေရဓါတ္ခန္းေျခာက္ျခင္း (Dehydration) ၊ ဓါတ္ဆားဓါတ္မ်ား ဆုံးရႈံး သို႔ လြန္ကဲျခင္း (Electrolyte imbalance) ၊ ႏွလုံးေရာဂါမ်ား (Heart Problems) - eg - arrhythmia, atrial fibrillation or supraventricular tachycardia (SVT)
စစ္ေဆးမႈမ်ား
သိုင္းရြိဳက္ေဟာ္မုန္း စစ္ေဆးျခင္း ၊ ေသြးစစ္ေဆးျခင္း (Anaemia ရွိမရွိ စစ္ေဆးျခင္း) ၊ ေသြးခ်ိဳစစ္ေဆးျခင္း ၊ ECG ဆြဲျခင္း - တခါတရံ ၂၄ နာရီအျပည့္ ECG ဆြဲျခင္းမ်ိဳး ျပဳလုပ္နိုင္သည္။
ဓါတ္မွန္ရိုက္ျခင္း (Chest X ray) ၊ ႏွလုံးတယ္လီေဗးရွင္းဓါတ္မွန္ ရိုက္ျခင္း (Echocardiogram) တုိ႔လည္း ျပဳလုပ္ႏိုင္ပါတယ္။
ကုသျခင္းေတြကေတာ့ သဘာဝ လႈံ႔ေဆာ္မႈမ်ားေၾကာင့္ ရင္တုန္ျခင္းျဖစ္လၽွင္ relaxation techniques ေခၚ စိတ္ၿငိမ္ေအာင္ ျပဳလုပ္ျခင္းျဖင့္ ေဝဒနာ သက္သာေစနိုင္သည္။ ကဖင္းဓါတ္ ေလၽွာ့စားသုံးျခင္း၊ ေဆးလိပ္၊ အရက္ ျဖတ္ျခင္း၊ မူးယစ္ေဆးဝါးမ်ား ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း တို႔လည္း ျပဳလုပ္သင့္သည္။ သိုင္းရြိဳက္ေဟာ္မုန္း မ်ားေနလၽွင္ သိုင္းရြိဳက္ထိန္းေဆးမ်ား ေပးျခင္း ၊ ႏွလုံးေရာဂါအတြက္ ေဆးဝါးမ်ားျဖင့္ ကုသျခင္း၊ ခြဲစိတ္ ကုသျခင္း ၊ ဓါတ္ဆားမ်ား ပုံမွန္ျဖစ္ေအာင္ ကုသျခင္း စသည္တို႔ကို ျပဳလုပ္နိုင္သည္။
Ref: NHS Choices, UK (healthcare.com.mm)