Aplastic anemia ဟုေခၚေသာ ေသြးကင္ဆာ အမ်ိဳးအစားသည္ ခႏၶာကိုယ္အတြင္းရွိ ေသြးျဖဴဥ ေသြးနီဥမ်ား ပုံမွန္ မထုတ္ေတာ့ျခင္းဆိုလိုပါတယ္။
အားမရွိျခင္း ႏုံးေခြျခင္း မ်ား ျဖစ္နိုင္ၿပီး ေရာဂါပိုးမ်ား ဝင္လြယ္ျခင္း ႏွင့္ ေသြးထြက္လြန္ၿပီး ေသြးမထိန္းနိုင္ျခင္းမ်ားလည္ ျဖစ္တက္ပါတယ္။ အသက္အရြယ္ မေရြးျဖစ္နိုင္ၿပီး ယခင္ ေသြးႏွင့္ပတ္သတ္ေသာ ေရာဂါအခံမရွိဘဲ ႐ုတ္တရက္ျဖစ္လာျခင္းမ်ိဳး ျဖစ္နိုင္သကဲ့သို႔ တျဖည္းျဖည္းႏွင့္ ဆိုးလာျခင္းမ်ိဳးလည္း ျဖစ္နိုင္ပါတယ္။ Aplastic anemiaကို ကုသရာတြင္ ေဆးျဖင့္ကုသျခင္း၊ေသြးသြင္းကုသျခင္းႏွင့္ ရိုးတြင္းျခင္ဆီအစားထိုးကုသျခင္း စသည့္ ကုသျခင္းမ်ိဳးလည္း ရွိနိုင္ပါတယ္။
ေရာဂါလကၡဏာမ်ားကေတာ့ ေမာပန္းလြယ္ျခင္း။ ႏုံးခ်ိျခင္း။ ႏွလုံးခုန္ ျမန္ျခင္း သို႔မဟုတ္ ႏွလုံးခုန္ မမွန္ျခင္း။ အသားအေရာင္ ျဖဴေဖ်ာ့ေနျခင္း။ မၾကာခဏ ႏွာေစးေခ်ာင္းဆိုးျဖစ္ျခင္း ဖ်ားျခင္း။ ေသြးေျခဥလြယ္ျခင္း။ ႏွာေခါင္းေသြးလၽွံျခင္း၊ သြားဖုံးေသြးယိုျခင္း။ ထိခိုက္ရွနာျဖစ္ပါက ေသြးထြက္ခ်ိန္ၾကာျခင္း(ေသြးမတိတ္ျခင္း)။ ခႏၶာကိုယ္ အေရျပားတြင္ အနီစက္အနီကြက္မ်ား ထြက္ျခင္း။ ေခါင္းမူးျခင္း။ ေခါင္းကိုက္ျခင္း စတဲ့ လကၡဏာမ်ား ျဖစ္တက္ပါတယ္။
Aplastic anemia ျဖစ္ေသာ အခ်ိဳ႕ေသာသူမ်ားတြင္ ေခတၱသာ ျဖစ္ေလ့ရွိၿပီး အခ်ိဳ႕တြင္မူ နာတာရွည္ ေရာဂါအျဖစ္ ျဖစ္ေလ့ရွိသည္။ အခ်ိဳ႕ေသာသူမ်ားတြင္ ေရာဂါအေျခအေန ျပင္းထန္ၿပီး အသက္အႏၲရာယ္ စိုးရိမ္ရသည္အထိ ျဖစ္နိုင္သည္။Aplastic anemiaသည္ သင့္ရိုးတြင္ျခင္ဆီ အားထိခိုက္မႈေၾကာင့္ ျဖစ္ရျခင္းျဖစ္ၿပီး တျဖည္းျဖည္းႏွင့္ ေသြးဆဲလ္အသစ္ထုတ္လုပ္မႈ လုံးဝရပ္သြားျခင္းျဖစ္သည္။ ပုံမွန္လူတစ္ေယာက္တြင္ ရိုးတြင္းျခင္ဆီမွ ေသြးနီဥ ေသြးျဖဴဥႏွင့္ ေသြးမႊားမ်ား ထုတ္လုပ္ေပးျခင္းျဖစ္ေသာ္လည္း Aplastic anaemia ေရာဂါမွာမူ ရိုးတြင္းျခင္ဆီမွ ေသြးနီဥ ေသြးျဖဴဥႏွင့္ ေသြးမႊားမ်ား ထုတ္ေပးနိုင္စြမ္း ပုံမွန္ထက္ အလြန္တရာ နည္းသြားျခင္း သို႔မဟုတ္ လုံးဝ မထုတ္နိုင္ေတာ့ျခင္းမ်ိဳးျဖစ္သည္။
ရိုးတြင္းျခင္ဆီမွ ေသြးဆဲလ္မ်ား မထုတ္ေပးနိုင္ရေသာ အေၾကာင္းအရင္းမ်ားကေတာ့ ကင္ဆာေဆးသြင္းျခင္းႏွင့္ ဓာတ္ေရာင္ျခည္ျပ၍ ကုသမႈ ခံယူျခင္း ၊ အႏၲရာယ္ရွိေသာ ဓာတုပစၥည္းမ်ားႏွင့္ ထိေတြ႕မႈမ်ားျခင္း (ဥပမာ- Benzene၊ပိုးသတ္ေဆးႏွင့္ အင္းဆက္သတ္ေဆးမ်ား) ၊ အခ်ိဳ႕ေသာေဆးျပင္းမ်ားေသာက္ရျခင္း( ဥပမာ- ေသြးေလးဖက္နာတြင္ ေသာက္ရေသာ ေဆးမ်ားႏွင့္ အခ်ိဳ႕ေသာ ပဋိဇီဝေဆးမ်ား ၊ Autoimmune disorder ၊ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးဝင္ျခင္း (ဥပမာ- အသည္းေရာင္ အသားဝါ ဘီပိုး၊ HIV ပိုး၊Epstein-Barr Virus, cytomegalovirus, parvovirus B19 ) ၊ • အခ်ိဳ႕ေသာ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မ်ား ၊ အျခား အမ်ိဳးအမည္ မေဖာ္နိုင္ေသးေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားတို႔ေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
Aplastic anemia သည္ အျခားေသာ ေသြးေရာဂါမ်ားႏွင့္ တြဲ၍ ျဖစ္ေလ့ရွိၿပီး အျဖစ္မ်ားေသာ ေရာဂါတစ္ခုမွာ paroxysmal nocturnal hemoglobinuria ေခၚ ဆီးတြင္ ေသြး(ေဟမိုဂလိုဘင္)ပါေသာ ေရာဂါမ်ိဳးႏွင့္ တြဲ၍ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ေသာ ကေလးမ်ားတြင္မူ ေမြးရာပါ Aplastic Anaemia ေသြးကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္ၿပီး ကေလးဖြံၿဖိဳးမႈေႏွးျခင္းမ်ား ျဖစ္ေလ့ရွိပါတယ္။
Aplastic Anaemia ေသြးကင္ဆာတြင္ ေရာဂါ အေျခအေနေပၚလိုက္၍ ေသြးသြင္းကုသရျခင္းမ်ိဳးမွ ရိုးတြင္းျခင္ဆီ အစားထိုးကုသရျခင္းမ်ိဳးထိ ကုသမႈပုံစံ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိနိုင္ပါတယ္။ ေ သြးသြင္းကုသျခင္းသည္ေသြးထြက္လြန္ျခင္း ၊ ေသြးအားနည္းျခင္း ေရာဂါလကၡဏာမ်ားေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ေရာဂါခံစားရမႈကို ပိုမဆိုးလာေစရန္သာျဖစ္ၿပီး ေရာဂါေပ်ာက္ကင္းေစနိုင္ေသာ ကုသျခင္းမ်ိဳးေတာ.မဟုတ္ပါဘူး။
ရိုးတြင္ျခင္ဆီ အစားထိုးကုသျခင္း
ရိုးတြင္ျခင္ဆီ အစားထိုကုသျခင္းမွာမူ လုံးဝကုသေပ်ာက္ကင္းနိုင္ေသာ နည္းလမ္းျဖစ္ေသာ္လည္း ေမြးခ်င္း သို႔မဟုတ္ အမႊာအလႉရွင္ မွသာ လႉ၍ရနိုင္သည္။ ရိုးတြင္ျခင္ဆီ အစားထိုးကုသ၍ မရနိုင္ေသာ လူနာမ်ားတြင္မူ ကိုယ္တြင္း ကိုယ္ခံအားစနစ္ကို က်ေစနိုင္ေသာ(စတီးရြိဳက္) ေဆးမ်ား၊ ရိုးတြင္းျခင္ဆီပိုထုတ္နိုင္ရန္ အားေပးနိုင္ေသာေဆးမ်ား ေပးရေလ့ရွိသည္။ Aplastic Anaemia ေသြးကင္ဆာေရာဂါေဝဒနာရွင္မ်ားတြင္ ေနထိုင္မေကာင္း ဖ်ားနာျခင္းမ်ားျဖစ္ပါက ေသခ်ာစြာ ကုသမႈ ခံယူရန္လိုအပ္ပါသည္။ Aplastic anemia သည္ ကင္ဆာဓာတ္ေရာင္ျခည္ေပး ကုသျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေလ့ရွိေသာ္လည္း ကင္ဆာေဆးသြင္း ကုသျခင္းျဖင့္ ေပ်ာက္ကင္းနိုင္ပါသည္။
ကာကြယ္ျခင္း
Aplastic Anaemia ေသြးကင္ဆာကို ကာကြယ္ရန္မွာမူ ပိုးသတ္ေဆးမ်ား၊ဓာတ္ေျမၾသဇာမ်ား၊ အိမ္သုတ္ေဆးမ်ား ႏွင့္ အႏၲရာယ္ရွိေသာ ဓာတုပစၥည္းမ်ားႏွင့္ မထိေတြ႕ျခင္းတို႔ သာျဖစ္ၿပီး အျခား ကာကြယ္ရန္နည္းလမ္းမ၇ွိပါ။
လူေနမႈပုံစံေျပာင္းျခင္း
အကယ္၍ သင့္တြင္ Aplastic Anaemia ေသြးကင္ဆာ ခံစားေနရပါက ေအာက္ပါအခ်က္မ်ားကို လိုက္နာရန္ လိုအပ္ပါတယ္။ အနားယူပါ ၊ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ အားကစားလုပ္ျခင္းကို ေရွာင္ၾကဥ္ပါ ၊ ေရာဂါပိုးမ်ား မဝင္ေရာက္နိုင္ေစရန္ မိမိကိုယ္ကို ဂ႐ုစိုက္ပါ ၊ သင့္ေရာဂါ၏ အေျခအေနႏွင့္ ျဖစ္နိုင္ေသာ ေနာက္ဆက္တြဲဆိုးက်ိဳးမ်ားကို မိသားစုအား အသိေပးပါ ၊ မိမိအားကုသေပးေနေသာ ဆရာဝန္ႏွင့္ ေသခ်ာစြာကုသမႈခံယူပါ။ေရာဂါႏွင့္ ပတ္သတ္၍ မရွင္းလင္းသည္မ်ားကို ဆရာဝန္အား ေသခ်ာစြာေမးျမန္းပါ ၊ မိမိခံစားေနရေသာ ေဝဒနာမ်ားကို ဆရာဝန္အား ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာျပ၍ တိုင္ပင္ပါ ၊ မိသားစုဝင္မ်ားႏွင့္ ေႏြးေႏြးေထြးေထြးေနပါ။ မိသားစုဝင္မ်ား၏ အကူအညီကိုယူပါ ၊ မိမိကိုယ္ကို ဂ႐ုစိုက္ပါ ၊ အာဟာရျပည့္ေအာင္ စားေသာက္ၿပီး အိပ္ေရးဝေအာင္ အိပ္ပါ စတဲ့ နည္းလမ္းမ်ားျဖင့္ လူေနမႈပံုစံကို ေျပာင္းႏိုင္ပါတယ္။
Source: Dr. Genius ( 7887 Healthcare call center)
Read:အသက္ၾကီးတဲ့အခ်ိန္ထိ အရိုးေတြသန္မာေနဖို႔ လူတိုင္းလုပ္သင့္တဲ့အခ်က္(၆)ခ်က္
