သည္းေျခအိတ္ဆိုသည္မွာ အသည္းရဲ႕ေအာက္ေျခမွာတြယ္ကပ္ေနတဲ့ သည္းေျခကိုပံုမွန္ထိန္းသိမ္းေပးတဲ့ အဂၤါအစိတ္အပိုင္းပါ။

သူက အစာေခ်ဖို႕လိုအပ္တဲ့အခ်ိန္မွာ အူသိမ္ဦး ( Duodenum ) အတြင္း ညွစ္ထုတ္ေပးရပါတယ္။ အဲဒီ သည္းေျခအိတ္ မွာ ေက်ာက္တည္တာကို သည္းေျခအိတ္ေက်ာက္တည္တာလို႕ေခၚပါတယ္။

သည္းေျခအိတ္အတြင္းမွာ တည္တဲ့ေက်ာက္ဟာေက်ာက္အမႈန္႕အမႊားကေလးကေန ႀကီးမားတဲ့ အရြယ္အစားအထိ ျဖစ္နုိင္ပါတယ္။ ဒါကိုေတာ့ သည္းေျခေက်ာက္တည္ျခင္းလို႕ေခၚပါတယ္။

သည္းေျခေက်ာက္တည္ျခင္းက အျဖစ္မ်ားတဲ့ေရာဂါတစ္မ်ိဳးပါ။ အသက္ ၄၀ ေက်ာ္ေတြမွာ အျဖစ္မ်ားၿပီး ႏွစ္စဥ္ လူ ၂၀၀ မွ တစ္ေယာက္ႏႈန္းနဲ႕ ၀.၇ % ျဖစ္ေနတာပါ။ သည္းေျခအိတ္ေက်ာက္တည္ရျခင္းအေၾကာင္းရင္း (၃) ခ်က္ရွိပါတယ္။

(၁) သည္းေျခအရည္မွာပါတဲ့ ေပ်ာ္၀င္ေနတဲ့ပစၥည္း အမ်ဳိးအစားမ်ားလို႔အနည္ထိုင္တာ ဥပမာ- ကိုလက္စထေရာမ်ားရင္ ကိုလက္စထေရာေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ ေက်ာက္တည္တာ (Cholesterol Stone)ကို ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။

(၂) ေသြးနီဥေပါက္ကြဲမႈမ်ားတဲ့ ေရာဂါျဖစ္ရင္လည္း သည္းေျခေက်ာက္တည္တတ္ပါတယ္။ ဥပမာ- သာလာဆီးမီးယားေရာဂါ၊ ငွက္ဖ်ားေရာဂါေတြျဖစ္ရင္ ေရာင္ျခယ္ေက်ာက္တည္တာ (Pigment Stone) ကိုျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ သည္းေျခအရည္စီးဆင္းေအာင္ သည္းေျခဆား (Bile Salt) က ထိန္းေပးပါတယ္။ သည္းေျခဆားနည္းရင္လည္း သည္းေျခအရည္စီးဆင္းမႈ မေကာင္းေတာ့တဲ့အတြက္ ေက်ာက္တည္တတ္ပါတယ္။ သည္းေျခဆားက ဘယ္အခါမွာ နည္းတတ္သလဲဆိုေတာ့ အူကိုျဖတ္ထုတ္ထားရင္လည္း နည္းတတ္ပါတယ္။ အူသိမ္ေအာက္ပိုင္း (Ileum)ကို အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ ျဖတ္ထားရရင္ ဒါမွမဟုတ္ Ileum က ေရာဂါျဖစ္ရင္ (ဥပမာ- Crohn ေရာဂါ) သည္းေျခဆားက နည္းတတ္ပါတယ္။ အသည္းမေကာင္းတဲ့ ေရာဂါျဖစ္ရင္လည္း ေက်ာက္တည္တတ္ပါတယ္။

(၃) သည္းေျခအိတ္ရဲ႕ ညႇစ္အားက်သြားၿပီး သည္းေျခရည္စီးဆင္းမႈ (Flow)က ေႏွးသြားတဲ့အေျခအေနမွာလည္း ေက်ာက္တည္တတ္ပါတယ္။ သည္းေျခရည္စီးဆင္းမႈေႏွးေစႏိုင္တဲ့ အေျခအေနေတြကေတာ့ ေအာက္ပါအတိုင္း ျဖစ္ပါတယ္။

­­­သည္းေျခအိတ္ေရာင္ရင္၊

အစာအိမ္ကို ခြဲစိတ္ကုသမႈ ခံယူထားရင္၊

ပဋိသေႏၶတားေဆး (Oral Contraceptive Pill) ေသာက္သံုးမႈမ်ားရင္၊

မၾကာခဏ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ရရင္ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။

သည္းေျခေက်ာက္တည္ျခင္းဟာ အသက္ ၄၀ မွ ၆၀ အတြင္းတြင္အျဖစ္မ်ားၿပီး အသက္ႀကီးလာတဲ့ အမ်ိဳးသားေရာ အမ်ိဳးသမီး ပါျဖစ္တတ္ေစေပမယ့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားတြင္ ပိုအျဖစ္မ်ားပါတယ္။

လကၡဏာမ်ား

အစာစားၿပီးတုိင္း ဝမ္းဗုိက္အေပၚပိုင္း မအီမလည္ျဖစ္တာ၊ ရင္ေခါင္းမအီမလည္ျဖစ္တာ၊ ပန္ကရိယ ေနရာျဖစ္တဲ့ ဝမ္းဗုိက္ရဲ႕ ညာဘက္အေပၚပိုင္း ေအာင့္တာေတြျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အဆီအစိမ့္စားတာမ်ားရင္ ပိုျဖစ္ေစပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ နာရီဝက္-တစ္နာရီေလာက္ေနရင္ ျပန္ေကာင္းသြားတတ္ေပမဲ့ ဒါေတြကေရာဂါရဲ႕ ပထမဆံုးအဆင့္ေတြပါ။

ေရာဂါက ဒုတိယအဆင့္ထိျဖစ္သြားရင္ေတာ့ သည္းေျခအိတ္ေရာင္လာမယ္။ နာက်င္မႈေဝဒနာက ပိုဆိုးလာတတ္ၿပီး အသက္ရူလုိက္တုိင္း ညာဘက္နံရိုးေနရာက ေအာင့္တတ္ပါတယ္။ အဖ်ားလည္း ရွိတတ္ပါတယ္။

ေရာဂါ တတိယအဆင့္ကိုေရာက္သြားရင္ေတာ့ သည္းေျခေက်ာက္က သည္းေျချပြန္ထဲ ဝင္သြားတတ္တာေၾကာင့္ အဖ်ားႀကီးေနတတ္ပါတယ္။ မ်က္လံုးေတြဝါတတ္သလို ေအာင့္လည္းေအာင့္လာမယ္။ ပိုဆိုးတဲ့အဆင့္မွာ ဗိုက္အရမ္းတင္းေနတတ္ၿပီး Septicaemia လို႕ေခၚတဲ့ အေျခအေနျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။ ေက်ာက္ကပ္ထိခုိက္သြားတဲ့ အဆင့္ေရာက္ရင္ ဆီးထြက္နည္းတာ၊ ဆီးမထြက္တာမ်ိဳးလည္း ျဖစ္တတ္ပါတယ္။

ေနာက္ပိုင္းတြင္ အသည္းျပည္တည္နာ ျဖစ္လာတတ္သလို သည္းေျခအိတ္မွာ ျပည္ေတြနဲ႕ ျပည့္ေနတာမ်ိဳးလည္း ျဖစ္လာပါမယ္။ ပိုဆိုးလာရင္ သည္းေျခရည္ေပါက္ထြက္ၿပီး အသက္အႏၲရာယ္ ရွိနုိင္ပါတယ္။ အခ်ိဳ႕သူေတြမွာဆိုရင္ ဘာလကၡဏာမွမျပဘဲသည္းေျခေက်ာက္တည္တာမ်ိဳး ျဖစ္တတ္ပါတယ္။။အျခားအေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ေဆးစစ္ေတာ့မွ ေတြ႕တာမ်ိဳးေတြလည္း ရွိတတ္ပါတယ္။ ဒါကိုေတာ့ Silent Stone လို႕ေခၚပါတယ္။

Source: Healthy life

Read: က်န္းမာတဲ့ ခႏၶာကိုယ္ျဖစ္ေစဖို႕ အစားအစာ စားသံုးမႈ အခ်ိန္စာရင္း(၈) ခု