ေသြးတုိးျခင္းေၾကာင္႔ ေက်ာက္ကပ္ထဲက ေသြးေၾကာေတြ ပ်က္စီးေစျပီး သူတုိ႔ရဲ့ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္စြမ္းကုိ က်ဆင္းေစပါတယ္။
ေသြးစီးဆင္းတဲ့ ဖိအားျမင္႔တက္လာရင္ ေသြးေၾကာေတြ က်ယ္လာတဲ့အခါ လြယ္ကူစြာ စီးဆင္းႏိုင္ပါတယ္။ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ေသြးေၾကာမ်ား က်ယ္ျပန္႔လြန္းလာရင္ အမာရြတ္မ်ားျဖစ္လာျပီး အားနည္းလာပါတယ္။ ေက်ာက္ကပ္မွာရွိတဲ့ ေသြးေၾကာေတြလည္း အပါအ၀င္ျဖစ္ပါတယ္။
ေက်ာက္ကပ္ေသြးေၾကာမ်ား ပ်က္စီးသြားရင္ ကုိယ္ခႏၶာကေန အညစ္အေၾကားမ်ားနဲ႔ အရည္ပုိမ်ားကုိ ဖယ္ထုတ္ျခင္း ရပ္တန္႔သြားႏိုင္ပါတယ္။ ေသြးေၾကာထဲမွာရွိတဲ့ အရည္ပုိေတြေၾကာင္႔ ေသြးေပါင္ခ်ိန္တျဖည္းျဖည္းျမင္႔တက္လာကာ သံသရာလည္ေစပါတယ္။
ေသြးတုိးျခင္းနဲ႔ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါလကၡဏာေတြက ဘာေတြလဲ
လူအမ်ားစုမွာ ေသြးတုိးျခင္းဟာ လကၡဏာ သိပ္မျပတတ္ပါဘူး။ တခါတရံ ေခါင္းကိုက္ႏိုင္ပါတယ္။
ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါဟာလည္း စတင္ခါစမွာ လကၡဏာ မျပတတ္ပါဘူး။ ေကာ်က္ကပ္မ်ားကေန အရည္ပုိမ်ားနဲ႔ ဆားမ်ားကုိ စြန္႔မထုတ္ႏိုင္ရင္ ေဖာေရာင္ျခင္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ေျခေထာက္၊ ေျခဖမုိး၊ ေျခက်င္း၀တ္၊ တခါတရံ လက္နဲ႔ မ်က္ႏွာမွာ ေဖာေရာင္တတ္ပါတယ္။ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ ပုိဆုိးလာရင္ ေအာက္ပါအေျခအေနေတြ ေတြ႔ရပါတယ္။
အစားအေသာက္ပ်က္ျခင္း ၊ ပ်ဳိ႔အန္ျခင္း ၊ အိပ္ငိုက္ျခင္း၊ ပင္ပန္းျခင္း ၊ အာရုံစိုက္ရန္ခက္ခဲျခင္း ၊ အိပ္မေပ်ာ္ျခင္း ၊ ဆီးသြားမ်ားျခင္း၊ နည္းျခင္း ၊ တကုိယ္လုံးယားျခင္း၊ ထုံျခင္း ၊ အသားအေရေျခာက္ျခင္း ၊ ေခါင္းကုိက္ျခင္း ၊ ကုိယ္အေလးခ်ိန္က်ျခင္း ၊ အသားအေရမည္းျခင္း ၊ ၾကြက္တက္ျခင္း ၊ အသက္ရွဴခက္ျခင္း ၊ ရင္ဘတ္ေအာင့္ျခင္း စတာေတြ ျဖစ္တက္ပါတယ္။
ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါအတြက္ ဆီးနဲ႔ေသြးကုိ စစ္ေဆးပါလိမ္႔မယ္။
ဆီးစစ္ျခင္း
အယ္လ္ဗ်ဴမင္စစ္ေဆးတဲ့ တုတ္ေခ်ာင္းမ်ားရွိပါတယ္။ ဆီးနမူနာထဲမွာ ထည္႔သြင္းစစ္ေဆးျပီး အယ္ဗ်ဴမင္ရွိမရွိ စစ္ေဆးႏိုင္ပါတယ္။ အယ္လ္ဗ်ဴမင္ဆုိတာ ေသြးထဲမွာရွိတဲ့ ပရုိတိန္းျဖစ္ျပီး ေက်က္ကပ္မ်ား ပ်က္စီးရင္ ဆီးထဲေရာက္ႏိုင္ပါတယ္။ စစ္ေဆးလုိတဲ့အခါ ဆီးခံခြက္ကုိ ေဆးရုံေဆးခန္းက ျဖစ္ျဖစ္၊ ေဆးရုံကျဖစ္ျဖစ္ ရႏိုင္ပါတယ္။ ေဆးရုံေဆးခန္းမွာျဖစ္ျဖစ္၊ ဓာတ္ခြဲခန္းကုိ ပုိ႔ျပီးျဖစ္ျဖစ္ စစ္ေဆးပါလိမ္႔မယ္။ စစ္ေဆးတဲ့အခါမွာ ဓာတုေဗဒနည္းအရ လုပ္ထားတဲ့ ဆီးစစ္တုတ္ေခ်ာင္းကုိ ဆီးထဲထည္႔စစ္ေဆးပါလိမ္႔မယ္။ ဆီးထဲမွာ ပရုိတိန္းရွိရင္ ဆီးစစ္တံမွာ အေရာင္ေျပာင္း သြားပါတယ္။
ဆီးအတြင္းက အယ္လ္ဗ်ဴမင္နဲ႔ ခရီရက္တနင္းအခ်ဳိးကုိ စစ္ေဆးႏိုင္ပါတယ္။ အယ္လ္ဗ်ဴမင္ကုိေရာ ခရီရက္တနင္းကုိပါ တိုင္းတာပါတယ္။ ျပီးရင္ အခ်ဳိးခ်ၾကည္႔ပါတယ္။ ခရီရက္တနင္းဆုိတာ ေသြးထဲကေန စြန္႔ထုတ္တဲ့ အညစ္အေၾကးဓာတ္ျဖစ္ျပီး ေက်ာက္ကပ္ကေန ဆီးထဲကုိ စြန္႔ထုတ္ပါတယ္။ အယ္လ္ဗ်ဴမင္-ခရီရက္တနင္းအခ်ဳိးဟာ တစ္ဂရမ္မွာ ၃၀မီလီဂရမ္အထက္ရွိရင္ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
ေသြးစစ္ျခင္း
ေသြးစစ္ျခင္းအေနနဲ႔ ေသြးေဖာက္ျပီး ဓာတ္ခြဲခန္းကုိ ပုိ႔ျပီး စစ္ေဆးပါတယ္။ တမိနစ္မွာ ေက်ာက္ကပ္ကေန ေသြးဘယ္ေလာက္ စစ္ထုတ္သလဲဆုိတာ စစ္ေဆးျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကုိ ဂလုိမာရူလာစစ္ထုတ္ႏွဳန္း (eGFR) လုိ႔ ေခၚပါတယ္။ စစ္ေဆးမဳရဲ့ အေျဖမ်ားဟာ ေအာက္ပါအတိုင္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
– eGFR ၆၀ႏွင္႔အထက္ ။ ပုံမွန္
– eGFR ၆၀ေအာက္။ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ
– eGFR ၁၅ႏွင္႔ေအာက္။ ေက်ာက္ကပ္ပ်က္ျခင္း
ေသြးတုိးျခင္းကေန ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါမျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လုိကာကြယ္မလဲ
အေကာင္းဆုံးနည္းလမ္းကေတာ႔ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ မတက္ေအာင္ ဂရုစိုက္ျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဆး၀ါးကုသျခင္းမ်ားနဲ႔ ေနထိုင္မွဳပုံစံေျပာင္းလဲျခင္းေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ ေအာက္ပါအခ်က္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
– က်န္းမာေရးႏွင္႔ညီညြတ္ေအာင္ စားေသာက္ျခင္း
– ကာယလွဳပ္ရွားျခင္း
– က်န္းမာေရးႏွင္႔ညီညြတ္ေသာ ကုိယ္အေလးခ်ိန္ကုိ ထိန္းသိမ္းျခင္း
– ေဆးလိပ္ျဖတ္ျခင္း
– စိတ္ဖိစီးမွဳကုိ ေလွ်ာ႔ခ်ျခင္း
ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါျဖစ္ေစရတဲ့ တျခားအေၾကာင္းေတြ ရွိေနေပမယ္႔ ေသြးတုိးျခင္းေၾကာင္႔ ေက်ာက္ကပ္ ပ်က္စီးရတာေတာ႔ အေသအခ်ာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါရွိသူမ်ားဟာ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ကုိ ၁၄၀/၉၀ေအာက္မွာ ထိန္းထားသင္႔ပါတယ္။
Source:hellosayarwon
