အဆစ္အျမစ္ေတြ နာလို႔ ေလးဘက္နာေရာဂါ မ်ားရွိသလားလို႔ လာေမးတဲ့ လူနာေတြကို ေဆးခန္းကို ခဏခဏ ေရာက္လာတတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီေန႔ေတာ့ ဒီ ပိုးေလးဖက္နာ အေၾကာင္းကို နည္းနည္းရွင္းျပေပးခ်င္ပါတယ္။
ပိုးေလးဖက္နာ ဘယ္က စျဖစ္သလဲ
ပိုးေလးဖက္နာ လို႔ ဆိုတဲ့ အတိုင္း ေရာဂါ ျဖစ္ရျခင္းဟာ Group A Steptococcal ဘက္တီးရီးယား ေတြ ကူးစက္ခံရတာက စတင္ပါတယ္။ ဒီေရာဂါပိုးဟာ တိုးတက္ေနျပီျဖစ္တဲ့ ဥေရာပတိုင္းျပည္ေတြ နဲ႔ USA လို ေျမာက္အေမရိက တုိင္းျပည္ေတြမွာ ကူးစက္ခံရတာဟာ မရွိသေလာက္ နည္းေနျပီျဖစ္ျပီး အာရွ ၊ အာဖရိက နဲ႔ ေတာင္အေမရိကတိုက္ တစ္ခ်ိဳ႔ ႏိုင္ငံေတြ မွာေတာ့ ဒီေရာဂါ ျဖစ္ပြားမႈဟာ ရွိေနဆဲပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အသက္ ၅ႏွစ္ ၁၀ႏွစ္ အရြယ္ ကေလးေတြ နဲ့ အပ်ိဳ လူပ်ိဳေပါက္ ဝင္ခါစ အရြယ္ေတြမွာ ဒီဘက္တီးရီးယားပိုး စဝင္တတ္ပါတယ္။ ဒီလို ဝင္တဲ့ အခ်ိန္မွာ လည္ေခ်ာင္းနာတတ္ပါတယ္။
ကိုယ္တြင္းကို ဘက္တီးရီးယားပိုး ဝင္ေရာက္လာတာ ျဖစ္တဲ့ အတြက္ ကိုယ္တြင္းက ခုခံအားစနစ္ဟာ ဘက္တီးရီးယားကို ျပန္လည္ တိုက္ထုတ္ဖို႔ အတြက္ antibody ေတြ ထုတ္ပါတယ္။ ဒီထြက္လာတဲ့ antibody ေတြဟာ ဘက္တီးရီးယား ကိုသာမကပဲ လူ႔ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ ရွိေနတဲ့ ႏွလံုး အဆစ္ နဲ႔ အေရျပားေတြကိုပါ တုိက္ခုိက္မိတဲ့အခါမွာ ထိတဲ့ အဂၤါေပၚလိုက္ျပီး ပိုးေလးဖက္နာ အစရွိတဲ့ ေရာဂါ လကၡဏာမ်ိဳးေတြ ေပၚလာတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ASO ဆိုတာဘာလဲ
ပိုးေလးဖက္နာရွိတယ္လို႔ ထင္ၾကတဲ့ အခါမွာ ဆရာဝန္ ညႊန္ၾကားလို႔ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ကိုယ့္သေဘာနဲ႔ ကိုယ္ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ Antistreptolysin O (ASO) ေတြကို ေဖာက္လာၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ASO ဆိုတာဟာ ဘာလဲ ဆိုတာကို သိခ်င္ၾကမွာ ျဖစ္သလို သိလည္းသိသင့္တယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ASO စစ္တယ္ဆိုတာဟာ ကိုယ္တြင္းကို ဘက္တီးရီးယားဝင္သြားတယ္ ဆိုတာ ဟုတ္မဟုတ္ကို သိခ်င္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ စစ္တာျဖစ္ပါတယ္။ ASO ေတြမ်ားေနတယ္ ဆုိတာဟာ ဒီ ဘက္တီးရီးယားပိုး ကိုယ္တြင္းကို ဝင္သြားတယ္လို႔ပဲ ေယဘုယ် ေကာက္ခ်က္ဆြဲလို႔ ရပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ေစာေစာက ေျပာခဲ့တဲ့ အတိုင္း ပိုးေလးဖက္နာဟာ ပိုးေၾကာင့္ တုိက္ရုိက္မဟုတ္ဘဲ antibody ေတြေၾကာင့္ ျဖစ္တာ ျဖစ္တဲ့ အတြက္ ASO တစ္မ်ိဳးတည္းတက္ျပီး က်န္တဲ့ လကၡဏာေတြ မရွိဘူးဆိုရင္ေတာ့ အဆစ္အျမစ္နာတာဟာ ပိုးေလးဖက္နာေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္ ဟုတ္မဟုတ္ဆိုတာကို အတိအက် ေျပာႏိုင္ဖို႔ ခက္ပါလိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ ASO တစ္မ်ိဳးတည္းတက္ျပီး ပိုးေလးဖက္နာမွာ ေတြ႔တတ္တဲ့ က်န္တဲ့ လကၡဏာေတြ မရွိဘူးဆိုရင္ အဆစ္ကိုက္ခဲတာဟာ တျခားေရာဂါေတြေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏိုင္ေသးတဲ့ အတြက္ တျခားေရာဂါေတြကိုပါ လုိက္ရွာရေလ့ ရွိပါတယ္။
ပိုးေလးဖက္နာလို႔ ဘယ္အခါမွာ သတ္မွတ္သလဲ
ပိုးေလးဖက္နာကို ျဖစ္ေစတဲ့ antibody ဟာ အဆစ္ေတြကိုသာမက ႏွလံုးနဲ႔ အေရျပားေတြကိုပါ တိုက္ခိုက္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ASO တက္တာ အျပင္ တျခားလကၡဏာေတြ ျဖစ္တဲ့ ႏွလံုးေရာင္လို႔ ရင္ဘတ္ေအာင့္တာ၊ အေရျပားမွာ အကြက္ျဖစ္တာ အစရွိတာေတြပါ ရွိတယ္ဆိုရင္ ပိုးေလးဖက္နာ ျဖစ္ဖို႔ ပိုေသခ်ာလာပါတယ္။ ဖ်ားတာဟာလည္း ကိုယ္တြင္းမွာ ေရာင္ရမ္းမႈေတြ လက္ရွိျဖစ္ေနတာကို ျပသႏိုင္တဲ့အတြက္ ဖ်ားေနတယ္ဆိုရင္ ပိုးေလးဖက္နာ ျဖစ္ႏိုင္ေခ် ပိုမ်ားပါတယ္။ ECG ဆြဲၾကည့္တဲ့ အခါ နွလံုးခုန္မမွန္တာေတြ ေတြ႔ရတာ ၊ ေသြးစစ္ၾကည့္တဲ့ အခါ ေသြးျဖဴဥေတြ မ်ားေနတာ ESR CRP ေတြမ်ားေနတာဟာ ပိုးေလးဖက္နာ ပိုျဖစ္ႏိုင္တယ္ ဆိုတာကို ျပေပးပါတယ္။
ေသခ်ာျပီ ဆိုရင္ ဘယ္လို ကုသမလဲ
Penicillin ေသာက္ေဆး သို႔ ထိုးေဆးေပးတတ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာလည္း Antibody ေၾကာင့္ ျဖစ္တာကို ဘာေၾကာင့္ ပိုးသတ္ေဆး ေပးတာလဲ လုိ႔ ေမးစရာရွိႏိုင္ပါတယ္။ ကိုယ္တြင္းမွာ ပိုးေတြရွိေနေသးတဲ့အခါမွာ ဒီ ဘက္တီးရီးယားေတြကို တိုက္ထုတ္ဖို႔ အတြက္ Antibody ဆက္မ်ားေနပါလိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ Antibody ေတြကို ေလ်ာ့ခ်ေပးဖို႔ အတြက္ ကိုယ္တြင္းမွာ ရွိေနတဲ့ ဘက္တီးရီးယားပိုးကို ရွင္းရပါမယ္။ ပိုးသတ္ေဆးကို ဒီရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ ေပးပါတယ္။
Source:Dr. ေမႊး (ondr.co)
Health Products Directory