ျမန္မာနုိင္ငံတြင္ တန္ခူး၊ ကဆုန္၊ နယုန္ (မတ္၊ ဧၿပီ၊ ေမ) သံုးလသည္ အပူဆံုးလျဖစ္ပါတယ္။ ေနပူထဲတြင္အလုပ္လုပ္ရသူမ်ား အထူးသတိထားသင့္တဲ့ လျဖစ္ပါတယ္။ တခါတရံမိုးရြာတတ္ေပမဲ့လည္း အပူဆံုးအခ်ိန္ေတြမ်ားလွပါတယ္။
ဒီလိုပူေလာင္တဲ့ ရာသီဥတုမွာ အျဖစ္မ်ားဆံုးေရာဂါဆိုလွ်င္ အပူလွ်ပ္ျခင္းပါ။ ျပင္းထန္ေသာ အပူဒဏ္နွင့္ ထိေတြ႕ၿပီး အေရျပားမွတစ္ဆင့္ ခႏၶာကိုယ္ေသြးေၾကာမ်ား အတြင္းသို႕ အပူဓာတ္လြန္ကဲစြာေ ရာက္သြား ၿပီး ဖ်ားလာျခင္း၊ ထို႕ေနာက္ ဦးေနွာက္ေသြးေၾကာေပါက္ကာ သတိလစ္ျခင္း၊ ဦးေနွာက္အတြင္းေသြးယိုစိမ့္မႈ ေၾကာင့္ ေလျဖတ္ၿပီး ခႏၶာကိုယ္တစ္ျခမ္း(သို႕) တစ္စိတ္တစ္ေဒသ မလႈပ္ရွားနုိင္ေတာျ့ခင္း၊ စကားပီသေအာင္ မေျပာနုိင္ေတာ့ျခင္း၊ လံုးဝစကားမေျပာနုိင္ေတာ့ျခင္း စတဲ့ ျဖစ္ရပ္ေတြဆက္တုိက္ဆိုသလို ျဖစ္ပြားနုိင္ပါတယ္။
ရုတ္တရက္ လဲက်သြားၿပီး စကားမေျပာနိင္သူ၊ သတိလစ္သြားသူမ်ားကို ေလျဖတ္သြားသည္ဟု ဆုိၾကပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ေလျဖတ္ျခင္းမွာ ေျခ၊ လက္၊ ကိုယ္တစ္ျခမ္းသာ ျဖစ္ေလ့ရွိတာပါ။ ေႏြရာသီမွာဆုိရင္ အပူဒဏ္ခံ ရၿပီး(Heat stroke) ေခၚ အပူဒဏ္ေၾကာင့္ ေလျဖတ္ျခင္းမွာ အဖ်ားႀကီးၿပီး သတိလစ္သြားျခင္းမ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ ေလျဖတ္သူအမ်ားစုမွာ အဖ်ားမရွိၾကပဲ အပူလွ်ပ္၍ ေလျဖတ္ျခင္းမွာ အဖ်ားႀကီးျခင္း၊ ကိုယ္အပူခ်ိန္အလြန္တတ္ ျခင္းမ်ိဳးေတြ႕ရပါတယ္။
အပူလွ်ပ္၍ ေလျဖတ္ျခင္း (၂) မ်ိဳးရွိပါတယ္။
(က) ေနပူထဲမွ ျပန္လာၿပီး အေအးထဲသို႕ ဝင္ေရာက္ျခင္း၊ ေရေအးေသာက္ျခင္း၊ ေရခ်ိဳးျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္မိျခင္း၊
(ခ) အေအးခန္းမအတြင္း ေနထိုင္ရာ မွ ရုတ္တရက္ပူျပင္းေသာ ေနေရာင္ေအာက္သို႕ ထြက္ျခင္း၊။(ဥပမာ- အဲကြန္းကားစီးၿပီး ဆင္းလုိက္ေသာအခါ ပူျပင္းေသာ ေနေရာင္ျခည္နွင့္ တုိက္ရိုက္ထိေတြ႕ျခင္း)၊
အပူအေအး ဝိေရာဓိျဖစ္ျခင္းဟုေခၚေသာ ဆန္႕က်င္ဘက္ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ ခႏၶာကိုယ္အတြင္း ေသြးစီးေၾကာင္းမ်ားတြင္ ေသြးေၾကာမ်ား ရုတ္ျခင္းေျပာင္းလဲမႈဒဏ္ကို မခံနုိင္ေတာ့ဘဲ ေသြးေၾကာႀကီးမ်ား အက္ ကြဲျခင္း၊ ေသြးေၾကာငယ္မ်ား ျပတ္ထြက္ျခင္း ျဖစ္နုိင္ပါတယ္။ အသက္ၿကီးသူမ်ားပိုျဖစ္နုိင္ၿပီး သူတို႕ရဲ႕ ေသြးေၾကာမ်ားမွာ ေဟာင္းနြမ္းၿပီး မာဆတ္မႈေၾကာင့္ ပူ၍က်ယ္ျခင္း၊ ေအး၍ က်ံဳျခင္းဒဏ္ကို မခံနုိင္ေတာ့တာပါ။
အပူဒဏ္ေၾကာင့္ သတိလစ္ျခင္း ၊ အပူလွ်ပ္၍ ေလျဖတ္ျခင္း မျဖစ္ေစရန္ ေအာက္ပါ အခ်က္မ်ားကို ဂရုျပဳေဆာင္ရြက္ရန္လုိအပ္ပါတယ္။
(၁) ေနပူျပင္းခ်ိန္တြင္ အျပင္မထြက္ပါနဲ႕ မလြဲမေရွာင္သာလိုထြက္ရမည္ဆိုပါက လံုျခံဳေသာအေဆာင္း၊ အကာ၊ ထီး၊ ဦးထုပ္ဆာင္ထားၾကပါ။
(၂) ေစာင့္ဆိုင္းရေသာ အလုပ္ျဖစ္လွ်င္ သစ္ပင္အရိပ္၊ အေဆာက္အအံု အရိပ္ေအာက္တြင္ ေစာင့္ပါ။
(၃) ေရငတ္လွ်င္ ရိုးရိုးေရပဲေသာက္ပါ။ ေရခဲေရမေသာက္ပါနဲ႕၊
(၄) အဲကြန္းကားစီးၿပီး လိုရာေရာက္၍ ေနပူရွိန္ျပင္းေနေသာေနရာတြင္ ဆင္းရမည္ဆိုလွ်င္ မဆင္းမီက ႀကိဳတင္ၿပီး ေရေသာက္ထားပါ၊ အစာအိမ္အတြင္းေရရွိလွ်င္ ေသြးေၾကာမ်ားက ေရကို စုပ္ယူထားသျဖင့္ ေတာ္ရံု အပူဒဏ္ကို ခံနုိင္ပါတယ္။
(၅) ေနပူထဲမွ ျပန္လာၿပီးလွ်င္ ေရခဲေရ(လံုးဝ) မေသာက္ပါနဲ႕၊ ေရမခ်ိဳးပါနဲ႕၊ မ်က္နာမသစ္ပါနဲ႕၊
(၆) ေရေနြးၾကမ္းတြင္ ဆားေလွာ္အနည္းငယ္ခတ္ေသာက္ျခင္းသည္ ေရွးလူႀကီးမ်ား၏ အပူဒဏ္ ကာကြယ္နည္းျဖစ္ပါတယ္။
Source: The mirror
Read: အေရးေပၚလူနာတင္ယာဥ္ ုျဖစ္တည္လာရျခင္း အေၾကာင္း
