What's New



×

Warning

JUser: :_load: Unable to load user with ID: 62

Wednesday, 24 June 2020 12:46

ဂေါက်ရောဂါ( gouty arthritis)တွင်သုံးသော ဆေးများ

ဂေါက်ရောဂါကိုအများစုသိကြသည်။အများအားဖြင့် အမျိူးသား အသက် ၃၀ ၄၀ အရွယ်၏ ခြေကျင်းဝတ်နှင့် ခြေမတို့တွင် အဖြစ်များသည်။ အခြားသောအဆစ်များတွင်လည်း ဖြစ်တတ်ပါသည်။ ဂေါက်ရောဂါဖြစ်သောအချိန်တွင် ခြေမ၊ခြေကျင်းဝတ် ရောင်ရမ်းနေမည်။သို့မဟုတ် ကိုက်ခဲနေမည်။ 

 

လမ်းမလျှာက်နိုင်အောင် နာကျင်နေမည်။ ထိုရောဂါကို သက်သာပေျာက်ကင်းစေသော ဆေးဝါးများကို သုံးစွဲမှသာ နာကျင်မူ့သက်သာမည်။ ရောဂါကိုကုသရာတွင် ရုတ်တရက်ဖြစ်ပွားမူ့ကို သက်သောစေေသာဆေးများနှင့်ရောဂါထပ်မံမဖြစ်ပွားစေရန် သောက်ရမည့် ဆေးဝါးဟူ၍ နှစ်မျိူးရှိသည်။

 

ရုတ်တရက်ဖြစ်ပွားမူ့( Acute disease)

ရုတ်ခြည်းဖြစ်သောရောဂါကို သက်သာစေရန် NSAID ခေါ် အကိုက်အခဲပေျာက်ဆေး များကိုသုံးပါတယ်။ Indomethacin 50 mg (Indocin) 50 mg – 150 mg တရက်စာပေးပြီး ၂ ရက်မှ ၁ ပတ်ထိ ပေးလို့ရပါတယ်။

 

စိတ်အချရဆုံး NSAID လို့ လူသိများတဲ့ Naproxen ( Naprosyn, Anaprox, Aleve) တို့ကို ဖြစ်ဖြစ်ချင်း 750 mg ပေးပြီး 250 mg တရက် ၄ ကြိမ်နဲ့ ၅ ရက်မှ ၈ ရက်ထိပေးလို့ရပါတယ်။ Celecoxib ကိုတော့ 800 mg ချက်ချင်းပေးပြီး 400 mg တရက်နှစ်ကြိမ်နဲ့ ၁ ပတ် ပေးရပါတယ်။

 

Corticosteroids သောက်ဆေးအနေနဲ့ 5mg/kg/day ကို ၅ ရက် မှ ၁၀ ရက်ပေးပါတယ်။ Corticosteroid များသည် အာနိသင်ကုကောင်းသော်လည်းဘေးထွက်ဆိုးကျိူးများစွာရှိလို့ ရက်သတ္တပတ် အနည်းငယ် သာပေးသင့်ပြီး ၄ ၅ ပတ်ကေျာ်ခန့် မိမိသဘာဖြင့် သောက်သုံးပါပြီး ဆေးကို ချက်ချင်းရပ်လိုက်ပါက အန္တရယ်များစွာရှိပါတယ်။ ဘေးထွက်ဆိုးကျိူးများကိုလည်း မေ့ထားလို့မရပါဘူး။

 

တလုံးကို 5mg ပါတယ်။ လူကြီးတစ်ယောက် 50 kg ဆိုရင် 25 mg တခါသောက် ၅ လုံး သောက်ရပါတယ်။ Triamcinolone acetonide (Trivaris) 60 mg ကို တလုံးတည်းထိုး လည်းရပါတယ်။ပြီးတော့ သောက်ဆေး corticosteroid လေးသောက်ရပါတယ်။

 

 NSAID နဲ့ Steroid အုပ်စုတေွကို တစ်မျိုးတည်း ပေးလို့ရတယ်။ ရောင်ရမ်းမူ့ပြင်းထန်ရင် ၂ မျိုး တွဲသုံးလို့ရတယ်။ ကာလအားဖြင့် အကြမ်း ၁ ပတ်ခန့်ပေးတာကို တေွ့ရပါလိမ့်မယ်။ ရုတ်တရက်ရောင်ရမ်းခြင်းအတွက်တော့ အထက်ပါဆေးများနဲ့ ကောင်းစွာကုသနိုင်ပါတယ်။

 

အဆစ်ရောင်ရမ်းခြင်းအလွန်ပြင်းထန်ပါက intra articular steroid

( အဆစ်အတွင်း steroid ထိုးပြီး ကုသခြင်း) ဖြင့်လည်း ကုသနိုင်ပါသည်။ တတ်ကျွမ်းနားလည်သော ဆရာဝန်များနှင့်သာ ပြသ၍ ဆေးထိုးကုသမူ့ ခံယူသင့်ပါသည်။ အရိုးအဆစ်များ ရောင်ရမ်းသည်မှာ ၃ ၄ ဆစ်မက ဘဲ နာကျင်မူ့ဆိုးဝါးနေပါက ဆေးတစ်မျိုးတည်းမဟုတ်ဘဲ combination therapy ခေါ် ဆေးနှစ်မျိူးပေါင်းပေး ခြင်းဖြင့်ကုလို့ရပါသည်။ အများအားဖြင့် Colchicine + NSAIDs, Corticosteriods + colchicine စသည်ဖြင့်ပေးလေ့ရှိပါသည်။

 

နာတာရှည်ဖြစ်ပွားမူ့ (chronic disease)

နာတာရှည်ဖြစ်ပွားရခြင်းမှာ သေွးထဲတွင် uric acid level များရှိသည့်သည် ထက် များနေခြင်း‌ေကြာင့် ဖြစ်ပါသည်။ လူနာတွင် tophus or tophi ဟုခေါ်ေသာ အရေြပားအောက် အဖုလေးများ ဖြစ်လာတတ်သည်။ တနှစ် ၂ ကြိမ် ထက်ပိုဖြစ်ပါက သို့ နာတာရှည်ကေျာက်ကပ်ရောဂါရှိပါက သို့ ကေျာက်တည်ပါက နာတာရှည်ဂေါက်ရောဂါဟုသတ်မှတ်သည်။

 

Serum uric acid level ကို 5 mg/dl အောက်ကို ချထားရမည်။ နာတာရှည်ကုသနေစဉ် ရုတ်တရက်ပြန်ဖြစ်ပါက နာတာရှည်ဆေးများကို ဆက်လက်သောက်သုံးရမည်ဖြစ်ပြီး ရုတ်တရက်ဖြစ်ပွားမူ့အတွက် အရောင်ကျဆေးများဖြစ်သော NSAIDs naproxen 250 mg ကို နှစ်ကြိမ်ပေးရသည်။ Colchicine 0.6 mg ကိုလည်း တနေ့ ၁ ကြိမ် သို့ ၂ ကြိမ်ပေးလို့ရသည်။

 

colchicine သည် သောက်နေစဉ် ၃ ရက်မြောက်နေ့တွင် ဝမ်းလေှျာတတ်လာပြီ ဆိုပါက ရပ်သင့်ပါတယ်။ Prenisolone 10 mg အထိလည်းပေးလို့ရသည်။ နောက်တစ်မျိုးမှာ colchicine 0.6 mg ဖြစ်ပါသည်။ ရုတ်တရက် နာကျင်ရောင်ရမ်းခြင်းကို သက်သာစေရန် ရေှးယခင်ကတည်းက သုံးစွဲခဲ့သောဆေးဖြစ်ပါသည်။

 

ကုသမူ့ကာလ မှာ tophi ရှိပါက ၆ လ မရှိပါက ၆ လခန့်သောက်ရသည်။ နာတာရှည်ကုသမူ့တွင်သုံးသော အဓိကဆေးဝါးမှာ allopurinol ဖြစ်သည်။ အများအားဖြင့် 100mg တစ်ကြိမ် ပေးလေ့ရှိသည်။ ဆင့်ပါးစပ်နှမ်းပက်သလို ဖြစ်နေသည်။

 

မထိရောက်ပါ။ Target level ရောက်အောင်ပေးရသည်။ Target level ကို < 5mg/dl သတ်မှတ်ထားပါသည်။ lower half of normal range ဟုလည်း သတ်မှတ်ကြပါသည်။ Allopurinol သည် urate-lowering agent ဖြစ်ပါသည်။ long term treatment အနေဖြင့်သုံးပါသည်။

 

ရုတ်တရက်အဆစ်အမြစ်ရောင်ရမ်းခြင်းတွင် မသုံးရပါ။ ရောင်ရမ်းခြင်းပိုဆိုးလာတတ်သည်။ ထိုထူးခြားချက် ကို မှတ်ထားစေချင်ပါသည်။

 

Uric acid level တက်မလာအောင် ထိန်းပေးသောဆေးဖြစ်ပါသည်။ အသုံးအများဆုံးဆေးတစ်မျိုးဖြစ်ပါသည်။ဆေးပေးရာတွင် လွှဲမှားနေသော အယူအဆတစ်ခုရှိပါသည်။

 

အများအားဖြင့် allopurinol ကို 100mg နှစ်ကြိမ်လောက်သာ ပေးကြြခင်းဖြစ်ပါသည်။ စပေးကာစတွင် allopurinol ကို 100mg ဖြစ်စရသည်မှာ မှန်သော်လည်း ဆေးကို တဖြည်းဖြည်းချင် တိုးပေးရပါသည်။ အများဆုံးတိုးပေးနိုင်သော ပမာဏမှာ 800 mg ဖြစ်ပါသည်။ သို့ရာတွင် ဆေးမတည့်၍ဖြစ်တတ်သော ကြောက်စရာကောင်းသည့် Steven Johnson Syndrome ( SJS ) ကိုတော့ သတိထားရမှာ ဖြစ်ပါသည်။

 

ဆေးသောက်ပြီး uric acid level သည် target level < 5 mg/ dl ဖြစ်သည်ကို တော့ မမေ့စေချင်ပါ။ Chronic kidney disease ( CKD ) တွင်တော့ ဆေးပမာဏကို ထက်ဝက် 50 mg/day ဖြစ်သင့်ပါသည်။ Allopurinol နှင့် မတည့်ပါက Febuxostat ကို ပြောင်းသောက်နိုင်ပါသည်။ Febuxostat 40 mg သည် allopurinol 300mg နှင့် တူပါသည်။ Febuxostat ကို 80mg/day အထိ တိုးပေးနိုင်ပါသည်။

 

Febuxostat နှင့်မတည့်ပါက uricosuric agent ဖြစ်သော probenicid ကို ပေးနိင်ပါသည်။ febuxostat နှင့်လည်း ပေါင်းပေးနိုင်ပါသည်။ urolithiasis ဆီးလမ်းကြောင်းကေျာက်တည်ပါက probenecid မသောက်သင့်ပါ။ probenecid 250 mg စတင်ပေးပြီး 3000 mg ထိတိုးပေးနိုင်ပါသည်။

 

Dr. Tun Myat Win

Read times
Rate this item
(2 votes)