ေလျဖတ္ျခင္းဟာ အသက္အႏၲရာယ္ရွိတဲ့ အေျခအေနတခုျဖစ္တဲ့အတြက္ အေရးေပၚကုသမႈခံယူဖို႕ လိုအပ္သလို နာလန္ထကာလမွာလည္း ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး ေလ့က်င့္ခန္းေတြကို ဂ႐ုတစိုက္လုပ္ေပးဖို႕လိုတဲ့အေၾကာင္း သင္သိျပီးျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။
ဒါေပမယ့္ ေလျဖတ္ျခင္းဟာ အသက္ဆုံးရွုံးေစတာရယ္၊ကိုယ္ခႏၶာမလႈပ္ရွားႏိုင္ေတာ့တာရယ္အျပင္ သင့္က်န္းမာေရးကို ဘယ္လိုထိခိုက္မႈေတြရွိေစသလဲဆိုတာ သင္သိပါသလား။ဒီေဆာင္းပါးေလးကို ဖတ္ၾကည့္လိုက္ပါ။သင္မသိေသးတဲ့ က်န္းမာေရးဗဟုသုတေတြ မွ်ေဝေပးထားတာကို ေတြ႕ရပါလိမ့္မယ္။
ေလျဖတ္ျခင္းေၾကာင့္ ႂကြက္သားမ်ားဆိုင္းျခင္း
ႂကြက္သားမ်ားဆိုင္းကုန္ျခင္း သို႕မဟုတ္ ႂကြက္သားမ်ား မလႈပ္ရွားႏိုင္ေတာ့ျခင္းဟာ ေလျဖတ္ျခင္းရဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲ အျဖစ္အမ်ားဆုံး ျပႆနာတခုပါ။ေယဘုယ်အားျဖင့္ သင့္ခႏၶာကိုယ္တျခမ္းလုံးမွာရွိတဲ့ ႂကြက္သားေတြ၊အေၾကာေတြ ဆိုင္းကုန္ပါတယ္။မ်က္ႏွာတျခမ္း၊ေျခတဖက္၊လက္တဖက္ ဒါမွမဟုတ္ ကိုယ္တျခမ္းလုံးမလႈပ္ႏိုင္ေတာ့တာမ်ိဳးေတြေပါ့။ဒါမ်ိဳးကို ကိုယ္တျခမ္းေလျဖတ္ျခင္းလို႕ ေခၚပါတယ္။ကိုယ္တျခမ္းေလျဖတ္ထားသူေတြဟာ နိစၥဓူဝျပဳဖြယ္ရာေတြျဖစ္တဲ့ အဝတ္အစားလဲျခင္း၊စားေသာက္ျခင္း၊လမ္းေလွ်ာက္ျခင္း အစရွိတာေတြကို ေကာင္းမြန္စြာ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ျခင္း မရွိေတာ့ပါဘူး။ဦးေႏွာက္ရဲ့ အေျခေနရာကို ထိခိုက္သြားရင္လည္း လမ္းေလွ်ာက္ျခင္း၊ခႏၶာကိုယ္ဟန္ခ်က္ထိန္းျခင္း၊ကိုယ္ေနဟန္ထားထိန္းသိမ္းျခင္း စတဲ့ လုပ္ေဆာင္မႈေတြမွာ ျပႆနာေတြ ရွိလာပါလိမ့္မယ္။
အာ႐ံုငါးပါးမခံစားႏိုင္ေတာ့ျခင္း
သင့္အေနနဲ႕ အပူအေအး၊အထိအေတြ႕နဲ႕ နာက်င္မႈတို႕ကို ခံစားႏိုင္ျခင္း မရွိေတာ့ပါဘူး။သင့္လက္ထဲမွာ အရာဝတၳဳတခုကိုင္ထားလို႕လည္း ကိုင္ထားေၾကာင္း သိခ်င္မွ သိေတာ့မွာပါ။သင့္ခႏၶာကိုယ္ရဲ့ အခ်ိဳ႕ေသာေနရာေတြ (ဥပမာ ေျခ၊လက္ စသည္)မွာ နာက်င္ေနတာ၊ထုံေနတာ၊အားနည္းေနတာ ဒါမွမဟုတ္ ေျပာမျပတတ္ေအာင္ ထူးျခားတဲ့ ခံစားမႈတမ်ိဳးရွိေနတာ စတဲ့အေနအထားေတြကိုလည္း ၾကံုေတြ႕လာရပါမယ္။ဒါ့အျပင္ အပူခ်ိန္အေျပာင္းအလဲနဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ ျပႆနာေတြလည္း ေပၚလာပါမယ္။ဥပမာ သင့္အေနနဲ႕ အရမ္းခ်မ္းေနတာမ်ိဳး စသျဖင့္ေပါ့။အထက္ေဖာ္ျပပါ ေနာက္ဆက္တြဲျပႆနာေတြဟာ ေလျဖတ္ျပီး ရက္သတၱပတ္အနည္းငယ္အၾကာမွာ စတင္ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္ျပီး အခ်ိန္ၾကာလာတာနဲ႕အမွ် တိုးတက္ေကာင္းမြန္လာပါလိမ့္မယ္။သင့္အေနနဲ႕ ဆီးမထိန္းႏိုင္တာမ်ိဳးလည္း ရွိလာႏိုင္ပါတယ္။ဒီေတာ့ ဆီးသြားခ်င္တာကို သတိမထားမိတာ ဒါမွမဟုတ္ ဆီးအိမ္ႂကြက္သားေတြကို မထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္တာမ်ိဳးေတြ ျဖစ္လာပါမယ္။ဒါ့အျပင္ ဝမ္းခ်ဳပ္ျခင္း၊ဝမ္းမထိန္းႏိုင္ျခင္း စတာေတြကိုလည္း ၾကံုေတြ႕ရင္ဆိုင္လာရႏိုင္ပါတယ္။
စကားေျပာျခင္းဆိုင္ရာ ျပႆနာမ်ား၊အစာေရစာ ျမိဳခ်ျခင္းဆိုင္ရာ ျပႆနာမ်ား
ဘာသာစကားေျပာဆိုမႈကို ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့ ဦးေႏွာက္အစိတ္အပိုင္း ထိခိုက္ျပီဆိုရင္ သင့္အေနနဲ႕ ဘာသာစကားဆိုင္ရာ အခက္အခဲျပႆနာေတြနဲ႕ ရင္ဆိုင္လာရပါျပီ။သင့္ရဲ့ အေရး၊အဖတ္၊အေျပာနဲ႕ ဘာသာစကားတခုကို နားလည္ႏိုင္စြမ္းဟာလည္း ထိခိုက္သြားပါလိမ့္မယ္။ဦးေႏွာက္ရဲ့ Broca’s area လို႕ေခၚတဲ့ ေနရာကို ထိခိုက္သြားရင္ သင့္အေနနဲ႕ စိတ္ထဲမွာေတြးေတာသမွ်ကို စကားအျဖစ္ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုႏိုင္စြမ္း ဆုံးရွုံးသြားမွာျဖစ္ျပီး စကားလုံးေတြကို အထားအသိုမွန္မွန္ ေျပာဆိုႏိုင္ေတာ့မွာလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ဒီလိုအေျခအေနကို ေဆးပညာေဝါဟာရနဲ႕ expressive aphasia လို႕ ေခၚပါတယ္။Wernicke’s area လို႕ေခၚတဲ့ ေနရာကို ထိခိုက္ရင္ေတာ့ သင့္အေနနဲ႕ တျခားသူတေယာက္ရဲ့ ေျပာစကား ဒါမွမဟုတ္ ေရးထားတဲ့ စာေတြကို နားလည္ႏိုင္ေတာ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ပါးစပ္နဲ႕ လည္ေခ်ာင္းမွာရွိတဲ့ ႂကြက္သားေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္စြမ္းဆုံးရွုံးသြားျပီဆိုရင္ အစာနဲ႕ေရျမိဳခ်ရာမွာလည္း ျပႆနာေတြ ရွိလာႏိုင္ပါတယ္။ဒီလိုဆိုရင္ အစာနင္ျပီး အသက္႐ႈက်ပ္တာ၊မြန္းတာမ်ိဳးေတြ ျဖစ္လာႏိုင္တဲ့အတြက္ အေရးၾကီးပါတယ္။
မွတ္ဉာဏ္ျပႆနာမ်ား၊ၾကံစည္ေတြးေတာျခင္းဆိုင္ရာ ျပႆနာမ်ား
သင့္ရဲ့ ၾကံစည္ေတြးေတာျခင္း၊မွတ္သားျခင္း၊သင္ယူေလ့လာျခင္း အစရွိတဲ့ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ေပးတဲ့ ဦးေႏွာက္ အစိတ္အပိုင္းဟာလည္း ေလျဖတ္ျခင္းေၾကာင့္ ထိခိုက္သြားႏိုင္ပါတယ္။ဒါဆိုရင္ မွတ္ဉာဏ္ေတြ ေပ်ာက္ဆုံးတာ၊တစံုတရာကို အာ႐ံုစိုက္ျပီး မေတြးေတာႏိုင္ေတာ့တာေတြနဲ႕ ရင္ဆိုင္လာရပါမယ္။ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်ျခင္း၊အစီအစဥ္မ်ား ေရးဆြဲျခင္း၊ပိုင္းျခားေဝဖန္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ျခင္း၊အသစ္အသစ္ေသာ စြမ္းရည္ေတြကို ေလ့လာသင္ယူျခင္း၊အေၾကာင္းျခင္းရာတခုခုကို နားလည္သေဘာေပါက္ျခင္း၊စိတ္နဲ႕ တြက္ခ်က္လုပ္ေဆာင္ရျခင္း အစရွိတဲ့ အရာေတြကို လုပ္ေဆာင္ႏိုင္စြမ္း သင့္မွာ မရွိေတာ့ပါဘူး။
စိတ္ခံစားမႈဆိုင္ရာ ျပႆနာမ်ား
သင့္အေနနဲ႕ စိုးရိမ္ပူပန္ျခင္း၊ထိတ္လန္႕ေၾကာက္ရြံ႕ျခင္း၊စိတ္ဆိုးေဒါသထြက္ျခင္း၊ဝမ္းနည္းပူေဆြးျခင္း စတဲ့ ခံစားခ်က္ေတြကို ခံစားရပါမယ္။ဒါေတြဟာ ေလျဖတ္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ သင့္ရဲ့ စိတ္နဲ႕ခႏၶာထိခိုက္မႈေတြကို တံု႕ျပန္တဲ့ သဘာဝတံု႕ျပန္မႈေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။စိတ္ခံစားခ်က္ေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္စြမ္းမရွိေတာ့တဲ့ သင္ဟာ စိတ္က်ေဝဒနာကိုပါ ခံစားလာရပါလိမ့္မယ္။ရွင္းရွင္းေျပာရရင္ ေလျဖတ္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ စိတ္ခံစားမႈျပႆနာေတြထဲမွာ စိတ္က်ေဝဒနာဟာ အျဖစ္အမ်ားဆုံးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။စိတ္က်ေဝဒနာရဲ့ ေရာဂါလကၡဏာေတြကေတာ့ ရုတ္တရက္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္တက္ျခင္း/က်ျခင္း၊ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္ျခင္း၊စိတ္တိုစိတ္ဆတ္ျခင္း၊မိမိကိုယ္ကို သတ္ေသလိုတဲ့ အေတြးအျမင္ေတြ ေပၚေပါက္လာျခင္း တို႕ပဲ ျဖစ္ၾကပါတယ္။သင္ဟာ သင့္မိသားစုအတြက္ ဝန္ထုပ္ဝန္ပိုးပဲလို႕ ခံစားလာရပါလိမ့္မယ္။
အမူအက်င့္မ်ား ေျပာင္းလဲျခင္း
သင္ရင္ဆိုင္ၾကံုေတြ႕ေနရတဲ့ ျပႆနာေတြေၾကာင့္ သင့္ရဲ့ အမူအက်င့္ေတြလည္း ေျပာင္းလဲလာပါျပီ။သင္ဟာ လူေတြကို ေရွာင္လာမယ္။သင့္မိသားစုဝင္ေတြ၊မိတ္ေဆြအေပါင္းအသင္းေတြ၊လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေတြ၊ကုန္ကုန္ေျပာရရင္ ဘယ္သူနဲ႕မွ မေတြ႕ခ်င္ေတာ့ပါဘူး။ေန႕စဥ္အိမ္မႈကိစၥေတြအတြက္လည္း ကူေဖာ္ေလာင္ဖက္ လိုလာပါျပီ။
ေလျဖတ္ျခင္းဟာ ဦးေႏွာက္ရဲ့ အစိတ္အပိုင္း အမ်ားအျပားကို ထိခိုက္ေစတဲ့အတြက္ က်န္းမာေရးျပႆနာ အေထြေထြနဲ႕ ရင္ဆိုင္လာရႏိုင္ပါတယ္။သင့္အေနနဲ႕ ေလျဖတ္ျခင္းကေပးတဲ့ အသက္အႏၲရာယ္ကေန ရုန္းထြက္ႏိုင္ခဲ့တယ္ဆိုရင္ေတာင္ နာက်င္ျခင္း၊ထံုျခင္း၊အားနည္းျခင္းေတြကို ခံစားရမွာျဖစ္တဲ့အျပင္ ေန႕စဥ္သြားလာေနထိုင္စားေသာက္ေျပာဆိုမႈေတြမွာလည္း အခက္အခဲ အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႕ ၾကံုေတြ႕ရမွာပါ။ဒါေၾကာင့္ ကာကြယ္ျခင္း၊ဂ႐ုတစိုက္ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ေပးျခင္းနဲ႕ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး အစီအစဥ္မ်ားကို စနစ္တက် လုပ္ေဆာင္ျခင္းတို႕ဟာ အထူးကို အေရးၾကီးပါတယ္။
Source:hellosayarwon
လက္သည္းပြင့္ ေနရတဲ့ အေၾကာင္းအရင္း ႏွင့္ ကုသႏိုင္သည့္နည္းလမ္းမ်ား
