အူမႀကီးကင္ဆာက အျဖစ္မ်ားတဲ့ ကင္ဆာအမ်ိဳးအစားထဲမွာ ပါတဲ့အတြက္ ကာကြယ္ႏိုင္ဖုိ႔ အခ်က္ (၈) ခ်က္ကို ေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။
တစ္ခ်က္၊ ႏွစ္ခ်က္ေလာက္ကေန အရင္စၿပီးေတာ့ တျဖည္းျဖည္းခ်င္းတိုးၿပီး လိုက္နာသြားပါ။ ကိုယ့္က်န္းမာေရးအတြက္ ကိုယ္ဂ႐ုစိုက္ၾကဖို႔ လိုပါတယ္။
၁။ပံုမွန္စစ္ေဆးမႈ ခံယူပါ
အူမႀကီးကင္ဆာကို ကာကြယ္ႏိုင္မယ့္ အေကာင္းဆံုး တစ္ခုတည္းေသာ နည္းလမ္းကေတာ့ ပံုမွန္စစ္ေဆးမႈ ခံယူတာပါ။ ေစာေစာသိမွသာ ကုသလို႔ရႏိုင္သလို ထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္မွာပါ။ စစ္ေဆးႏိုင္မယ့္နည္းလမ္းေတြ အမ်ားႀကီးရွိၿပီးေတာ့ တခ်ိဳ႕က လုပ္ရတာ လြယ္ၿပီးေတာ့ မၾကာခဏ ျပန္စစ္ေပးဖို႔ လိုပါတယ္။ တခ်ိဳ႕က စစ္ေဆးရတာ နည္းနည္းလက္ဝင္ေပမယ့္ ခဏခဏ ျပန္စစ္စရာမလိုပါဘူး။ ဘယ္လိုစစ္ေဆးမႈေတြလုပ္ရမယ့္ဆိုတာကေတာ့ ကိုယ္ရဲ႕အေျခအေနနဲ႔ ေရြးခ်ယ္မႈအေပၚမွာ မူတည္ပါတယ္။
အသက္ ၄၅ ႏွစ္ေလာက္က စၿပီးေတာ့ စစ္ေဆးမႈ ခံယူသင့္ၿပီးေတာ့ မိသားစုထဲမွာ အူမႀကီးကင္ဆာျဖစ္ဖူးရင္၊ တျခားျဖစ္ႏိုင္ေခ်မ်ားေစတဲ့ အခ်က္ေတြရွိရင္ ၄၅ ႏွစ္မတိုင္ခင္ကတည္းက စစ္ေဆးမႈ ခံယူသင့္ပါတယ္။
ေအာက္ပါစစ္ေဆးမႈေတြ လုပ္လို႔ ရပါတယ္။
ဝမ္းထဲတြင္ အလြယ္တကူ မျမင္ႏိုင္တဲ့ ေသြးစပါဝင္မႈ ရွိ/မရွိ စစ္ေဆးျခင္း - ႏွစ္စဥ္ စစ္ေဆးသင့္ပါတယ္။
အူမႀကီး မွန္ေျပာင္းၾကည့္ျခင္း - ၁၀ ႏွစ္တစ္ႀကိမ္
Flexible sigmoidoscopy - ၅ ႏွစ္တစ္ႀကိမ္
Virtual colonoscopy - ၅ ႏွစ္တစ္ႀကိမ္
၂။က်န္းမာေရးနဲ႔ ညီညြတ္တဲ့ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ကို ထိန္းထားပါ
ေဆးလိပ္ ေသာက္တာၿပီးရင္ အဝလြန္တာက ကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္ေခ်ကို မ်ားေစတဲ့အခ်က္တစ္ခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။ အူမႀကီးကင္ဆာ အပါအဝင္ အနည္းဆံုးကင္ဆာ (၁၁) မ်ိဳးေလာက္က အဝလြန္တာနဲ႔ ဆက္စပ္ေနပါတယ္။ ကိုယ္က ဝလာတယ္ဆိုရင္ အရင္ဆံုး ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ထပ္မတက္ေအာင္ ထိန္းထားပါ။ ၿပီးရင္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ က်ဖို႔အတြက္ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ပါ။
၃။ ေဆးလိပ္မေသာက္ပါနဲ႔
ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္းက အူမႀကီးကင္ဆာ အပါအဝင္ ႏွလံုးေရာဂါ၊ ေလျဖတ္ျခင္းစတဲ့ ျပင္းထန္တဲ့ေရာဂါေတြနဲ႔ အနည္းဆံုးကင္ဆာ (၁၄) မ်ိဳးေလာက္နဲ႔ ဆက္စပ္ေနပါတယ္။ ဒီေတာ့ ေဆးလိပ္ေသာက္တတ္ရင္ က်န္းမာေရးအတြက္ အခုပဲ ေဆးလိပ္ျဖတ္လိုက္ပါ။
၄။ကိုယ္လက္လႈပ္ရွား တက္ႂကြစြာ ေနပါ
လႈပ္ရွားမႈ နည္းနည္းေလး ရွိတာကေတာင္မွ ဘာမွမလုပ္တာထက္ ပိုေကာင္းပါတယ္။ တစ္ေန႔ကို မိနစ္ ၃၀ နဲ႔အထက္ လႈပ္ရွားမႈ အသင့္အတင့္လုပ္ျခင္းက အူမႀကီးကင္ဆာအပါအဝင္ ျပင္းထန္ဆိုးရြားတဲ့ေရာဂါ အေတာ္မ်ားမ်ားျဖစ္ႏုိင္ေခ်ကို ေလ်ာ့ေစပါတယ္။ လမ္းျမန္ျမန္ေလွ်ာက္တာ၊ စက္ဘီးစီးတာ၊ ကတာ၊ ဥယ်ာဥ္ျခံေျမ စိုက္ပ်ိဳးတာ စတဲ့ ကိုယ္ႀကိဳက္တဲ့ လႈပ္ရွားမႈတစ္ခုခု ေရြးလုပ္ပါ။
၅။အရက္ကို အသင့္အတင့္ပဲ ေသာက္ပါ
အရက္နဲ႔ က်န္းမာေရးအေၾကာင္းေျပာရရင္ နည္းနည္းေတာ့ ထူးဆန္းပါတယ္။ အရက္က အသင့္အတင့္ပဲေသာက္ရင္ ႏွလံုးအတြက္ ေကာင္းေပမယ့္ အူမႀကီးနဲ႔ တျခားကင္ဆာ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်ေတြကိုေတာ့ နည္းနည္းေလး ေသာက္ရင္ေတာင္မွ ျမင့္တက္ေစပါတယ္။ ဒီေတာ့ အရက္ေသာက္တတ္တယ္ဆိုရင္ တစ္ေန႔ကို တစ္ခြက္ေလာက္ေသာက္တာက ျပႆနာမရွိသလို အရက္မေသာက္တတ္ဘူးဆိုရင္လည္း အရက္ေသာက္ဖို႔ ဘာအေၾကာင္းမွ မရွိပါဘူး။ အရက္ အလြန္အကြၽံ ေသာက္တဲ့သူေတြကေတာ့ အရက္ျဖတ္ဖို႔ (သို႔) ေလွ်ာ့ေသာက္ဖို႔ လိုပါတယ္။
၆။အနီေရာင္အသားေတြကို ေလွ်ာ့စားပါ (အထူးသျဖင့္ ျပဳျပင္ထားတဲ့အသားေတြ)
Steak, အသားညႇပ္ေပါင္မုန္႔၊ ဝက္သားစတဲ့ အနီေရာင္အသားေတြကို အမ်ားႀကီးစားရင္ အူမႀကီးကင္ဆာ ျဖစ္ႏုိင္ေခ်ကို ျမင့္တက္ေစပါတယ္။ ဝက္သားကင္၊ ဝက္အူေခ်ာင္းစတဲ့ ျပဳျပင္ထားတဲ့အသားေတြဆိုရင္ ပိုၿပီးေတာင္ ဆိုးပါေသးတယ္။ တစ္ပတ္ကို ၃ ခြက္ထက္ ပိုမစားပါနဲ႔။ နည္းနည္းစားေလ ေကာင္းေလပါပဲ။
၇။ကယ္ဆီယမ္နဲ႔ ဗီတာမင္ D လံုေလာက္စြာ စားသံုးပါ
တစ္ေန႔ကို ကယ္ဆီယမ္ 1000-1200 mg နဲ႔ ဗီတာမင္ D 1000 IUs ရရွိသင့္ပါတယ္။ ဒီႏွစ္မ်ိဳးျပည့္ဝရင္ အူမႀကီးကင္ဆာကို ကာကြယ္ႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
၈။ဗီတာမင္မ်ိဳးစံုပါဝင္တဲ့ အားေဆးနဲ႔ Folate ေသာက္ပါ
ေန႔စဥ္ Folate ပါဝင္တဲ့ multivitamin အားေဆးေသာက္ျခင္းက အူမႀကီးကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္ေခ်ကို ေလ်ာ့က်ေစႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
အူမႀကီးကင္ဆာ ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ အျခားအေရးႀကီးေသာအခ်က္မ်ား
အူမႀကီးကင္ဆာကို ကာကြယ္ႏိုင္သလို ျဖစ္ႏိုင္ေခ် မ်ားေစတဲ့အခ်က္ေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ဘယ္အခ်က္ေတြက ျဖစ္ႏုိင္ေခ်မ်ားလဲဆိုတာကို သိထားရင္ ကာကြယ္ဖို႔အတြက္ အသံုးဝင္ပါလိမ့္မယ္။
အသက္ႀကီးသူမ်ား အထူးသျဖင့္ အသက္ ၆၀ ႏွစ္ႏွင့္အထက္
မ်ိဳး႐ိုးထဲတြင္ အူမႀကီးကင္ဆာျဖစ္ဖူးျခင္း
အူေရာင္ေရာဂါ
အရပ္ရွည္သူမ်ား (အရပ္ ၅ ေပ ၈ လက္မႏွင့္အထက္ ပိုရွည္ေသာအမ်ိဳးသမီးမ်ား၊ ၅ ေပ ၁၁ လက္မႏွင့္အထက္ ရွည္ေသာအမ်ိဳးသားမ်ား)
Source:Dr. Mya Myo Myo Swe
အိပ္ေပ်ာ္ေနစဥ္သြားရည္က်ရျခင္းအေၾကာင္းရင္း
