ပထမဆံုးေတြ႕ရွိတာက ဦးေႏွာက္မွာ klotho ဓာတ္နည္းျခင္းဟာ မွတ္ဉာဏ္ခ်ိဳ႕ယြင္းမႈနဲ႔ သင္ယူႏိုင္စြမ္းအားနည္းေစတာလည္း ေတြ႕ရျပန္တယ္။

ဥိးေႏွာက္ဆဲလ္ ပ်က္ဆီးလာေလေလ အိုမင္းရင့္ေရာ္မႈက ပိုမိုျမန္ဆန္လာေလျဖစ္တယ္။

ေနာက္ေတြ႕ရွိခ်က္တခုက ကလိုသို ပ႐ိုတင္းခ်ဳိ႕တဲ့မႈနဲ႔ နာတာရွည္ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈဟာ ေသခ်ာေပါက္ ဆက္စပ္ေနတယ္ဆ္ုတဲ့အခ်က္ပါ။ အသက္ႀကီးလာတာနဲ႔ klotho ပမာဏ က်ဆင္းလာၿပီး ေသြးတိုးျဖစ္ပြားႏိုင္ေခ်ပိုလာပါတယ္။ ဒီအခ်က္နဲ႔ ပက္သတ္လ္ု႔ ဓာတ္ခြဲခန္းမွာ ေလ့လာစမ္းသပ္ၾကည့္တယ္။ ေသြးေပါင္တက္ေနတဲ့သူကို klotho gene ထိုးေဆးေပးၾကည့္တဲ့အခါ ႏွစ္ပတ္အတြင္း ေသြးေပါင္စတင္က်ဆင္းလာတယ္။ ေလ့လာမႈျပဳဳလုပ္ခဲ့တဲ့ ၁၂ ပတ္အတြင္း ေသြးေပါင္ဟာ နဂိုအေနအထားထိ တျဖည္းျဖည္းက်ဆင္းတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။

ကလိုသို မ်ဳ္းဗီဇေျပာင္းလဲမႈ(klotho gene mutation) က လူေတြမွာျဖစ္တဲ့ အိုမင္းရင့္ေရာ္မႈနဲ႔ ဆင္တူေနပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ကလိုသို ေလွ်ာ့က်လာၿပီးေနာက္ပိုင္း အေရျပားဆဲလ္ေတြ သိသိသာသာ ရံႈ႕တြလာတာကို ေလ့လာေတြ႕ရွိခဲ့ၾကတယ္။ ၂၀၀၂ ခုႏွစ္ ေလ့လာမႈအရ klotho မ်ဳ္းဗီဇမွာပါတဲ့ KL-VS alleleက ဒီအခ်က္ကို ဆံုးျဖတ္ေပးတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အယ္ဇိုင္းမားေရာဂါ၊ဆီးခ်ဳိေရာဂါနဲ႔ မ်က္လံုးအားနည္းလာတာေတြဟာ KL-VS allele ေျပာင္းလဲလာ ေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။

၂၀၀၄ ခုႏွစ္မွာေတာ့ လူ႔ ေသြးရည္ၾကည္ထဲမွာပါတဲ့ klotho protein ကို ဆက္လက္ေလ့လာခဲ့ပါတယ္။ ေမြးကင္းစကေန အသက္(၉၁)ႏွစ္အရြယ္အတြင္း အသက္အရြယ္အမ်ဳိးမ်ဳ္းရွ္တဲ့ လူေပါင္း (၁၁၂) ေယာက္ကို ELISA နည္းပညာနဲ႔ စမ္းသပ္ၾကည့္တဲ့အခါ အသက္ႀကီးရင့္လာတာနဲ႔အတူ ေသြးတြင္း KL protein ပမာဏလည္း တျဖည္းျဖည္း ေလွ်ာ့က်လာတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒီေတြ႕ရွိခ်က္ဟာ အရြယ္မတိုင္ခင္ အိုမင္းရင့္ေရာ္မႈကို တားဆိးႏိုင္တဲ့ ဇီဝကုထံုးအတြက္ အေထာက္အကူျပဳခဲ့ပါတယ္။

၂၀၀၆ ခုႏွစ္မွာ ကလိုသိုဟာ calcium and vitamin D homeostasis ကို ျဖစ္ေစတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒီအခ်က္ဟာ အ႐ိုးပြေရာဂါကို ကာကြယ္ကုသရာမွာ အေရးပါလာဖြယ္ရွ္တယ္လို႔ ပညာရွင္တခ်ဳိ့က သံုးသပ္ၾကတယ္။၂၀၀၇ ခုႏွစ္မွာေတာ့ ကလိုသိုနဲ႔ insulin ေဟာ္မုန္းဆက္စပ္မႈက္ုထပ္မံ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ insulin ေဟာ္မုန္းက klotho ထုတ္လုပ္မႈကို ျမႇင့္တက္ေစတယ္လူ့္ဆိုပါတယ္။ ဆီးခ်ဴ္ေရာဂါနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတဲ့ insulin ရဲ႕ အခန္းကဏၳကလည္း အေရးပါလာပါတယ္။ ဆီးခ်ဳ္သမားေတြမွာ အင္စူလင္ထုတ္လုပ္မႈ နည္းပါတယ္။ အလားတူ ကလိုသိုထူတ္လုပ္မႈလည္း ေလွ်ာ့က်သြားလို႔ အသက္တိုတာ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။

ေနာက္ဆံုးေတြ႕ရွိခ်က္က ကလိုသိုနဲ႔ ဗီတာမင္ ဒီ ဆက္စပ္မႈပါ။ ေနေရာင္နဲ႔ ထိေတြ႕မႈမ်ားျခင္းဟာ အရြယ္မတိုင္ခင္အိုမင္းရင့္ေရာ္မႈကို ျဖစ္ေစပါတယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ေနေရာင္ကေန ဗီတာမင္ဒီဖြဲ႕စည္းမႈကို ျဖစိေပၚေစပါတယ္။ ဗီတာမင္ဒီ မ်ားျခင္းဟာ tissue apoptosis(တစ္ရႈးပ်က္ဆီးမႈ)ကို ျဖစ္ေပၚေစႏိုင္တယ္။ တစ္ရႈးပ်က္ဆီးမႈေၾကာင့္ အေရျပား႐ုန္းဆန္႔ႏိုင္စြမ္း က်ဆင္းလာၿပီး အေရျပား တြန္႔ေခါက္လာတယ္။ ေလွ်ာ့တြဲလာတယ္။ ကလိုသိုက ဗီတာမင္ ဒီ အလြန္အကၽြံဖြဲ႕စည္းမႈကို ထိန္းခ်ဳပ္ေပးပါတယ္။

ကလိုသိုနဲ႔ ဇရာ
klotho က္ု ဘာ့ေၾကာင့္ မအ္ုေဆးအေနနဲ႔ ရည္ၫႊန္းေနၾကသလဲ။ ဓာတ္တ္ုးပ်က္ဆီးႏိုင္တဲ့ ဆဲလ္တြင္း အဆိပ္အေတာက္ေတြကို အျမန္ဆံုး ဖယ္ရွားေပးႏိုင္လို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ klotho ဓာတ္ျမင့္တက္ျခင္းဟာOxidative stress ေတြကို ေကာင္းေကာင္း ခံႏိုင္စြမ္းရွိပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ နာတာရွည္ေရာဂါ၊ အိုမင္းရင့္ေရာ္မႈနဲ႔ ဦးေႏွာက္မွတ္ဉာဏ္ခ်ဳိ႕တဲ့မႈအတြက္ ကလိုသိုက အေရးပါလာတယ္။ ဒါတင္မက ဂရိဒဏၭာရီထဲကလို လူ႔သက္တမ္းကိုလည္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲႏိုင္ဖြယ္ရွိပါတယ္။ လက္ရွိအခ်ိန္မွာ ကလိုသိုရဲ႕ျဖစ္တည္မႈ၊ ဇီဝကမၼေျပာင္းလဲမႈနဲ႔ ဇရာသေဘာကို တိတိက်က် နားမလည္ႏိုင္ေသးေပမယ့္ klotho gene ဟာ ဇီဝကုထံုးနယ္ပယ္မွာ အသံုးဝင္တဲ့အေျဖတခု ျဖစ္လာႏိုင္ဖြယ္ရွိပါတယ္။

source:ေဒါက္တာ ေအးမင္းထူး

Read:အသည္းအဆီဖံုးျခင္းကို ေလ်ာ့ပါးေစမယ့္ အေကာင္းဆံုးအသီး (၅) မ်ိဳး